Name: Fahad Ali Batch: 2K20 Roll No : 2K20/MMC/18
Topic: Beat Reporting Medium: Sindhi
Words in original text: 1241 Words in translation: 1363
Beat Reporting -3 : Finding stories
Look in new places
Back
to the future: Making meetings matter again
Tracking
the news: Why a TV station needs a researcher
Getting
up to speed: Help new hires learn where to look
Making
the most of email: Set up a system that works
News
from the outside in: Involve viewers
You
Choose the News: Give viewers a say
Your
Stories: Listen to viewers
انھن ماڻھن کي جلد سڃاڻو جيڪي خبر جي ڄاڻ رکندڙ ھجن
ماڻھن کي تيزيءَ سان ڳولھڻ واري قوت کي حقير نٿو سمجھي سگھجي.
جڏھن ھڪ رپورٽر دروازي طرف ڊوڙي ٿو، اھو عمل محض مددگار ھئڻ کان وڌيڪ اھميت رکي ٿو.
اڄڪلھ اھو ضروري به آھي..
اھو ته اڄڪلھ انٽرنيٽ تي ماڻھن لاءِ ڇا موجود آھي ۽ موثر طريقي
سان ڳولھا جي سھولتن يا تحقيق سروسز جي ڳالھ ھجي، جن سان اوھانجو مقابلو ھجي، اھڙي
سھولت باوجود رپورٽرز ٻاھر نڪري وڃن ٿا ته جيئن تازا ترين خبرون حاصل ڪري سگھن. رپورٽر جو اھو ڪم ھڪ محقق جي ڪم کان
وڌيڪ اھم آھي..
اھو سچ پچ اھم آھي
ته تازه ترين خبر جي سمورن ضروري پھلوئن کي رپورٽ ڪجي ۽ ڪجھ به رھجي نه وڃي..
مثال طور ايئن چئجي ته اسڪينر ذريعي ھڪ باھ لڳل عمارت جي ايڊريس
جو اعلان ٿي رھيو ھجي. انتھائي گھٽ وقت ۾ اوھان پنھنجي پروگرام ۾ ننڍي وائيس اوور ذريعي
نشر ڪري سگھو ٿا، جڏھن ته ھڪ محقق اڪثر ڪري پاڙيسرين جي ڪاروبار ۽ رھائش توڙي نالا
۽ نمبر حاصل ڪري سگھي ٿو، جيڪو بعد ۾ رپورٽر يا اسائنمينٽ ڊيسڪ کي منتقل ڪري سگھي ٿو.
يا محقق واقعي واري ھنڌ جي ويجھو ماڻھن کي ڪجھ فون ڪالز به ڪري سگھي ٿو ۽ انھن جو موقف
وٺي سگھي ٿو ته ڇا ٿي رھيو آھي. اڪثر ڪري، پاڙيسري اوھانکي لاڳاپيل عملدارن کان وڌيڪ
بھتر نموني سان ٻڌائي سگھن ٿا ۽ ڪڏھن ڪڏھن ايتري تائين اوھان کي وڌيڪ دُرست ڄاڻ ڏيئي
سگھن ٿا، جيڪو اصل ۾ اتي ٿي رھيو آھي. مثال طور جيئن عمارت جي ٻئين دروازي کي به باھ
لڳو وئي ھجي، باھ وسائيندڙ عملو اڄ ھتي ناھي پھتو يا ايتري تائين جو ڪا بھ شيءِ نه
ٿي رھي آھي. باھ لڳي چڪي آھي. وقت ۽ ڪوشش جو سوچيو، جن کي بچائي سگھجي..
پسمنظر
ماڻھن کي تيزيءَ سان ڳولهڻ کانسواءِ، ھڪ سٺو محقق پسمنظر کي وڌيڪ بھتر نموني تلاشي سگھي ٿو. باھ لڳل عمارت طرف واپس ايندي، محقق جلدي تلاش ڪري سگھي ٿو ته عمارت ڪنھن جي آھي، ان ماڻھو يا انھن گھڻي ۾ اھا عمارت خريد ڪئي، اھا ڪڏھن جڙي راس ٿي ۽ پراڻا مالڪ ڪير ھئا، ڪرائيدار يا ڪاروبار ڪنھن جا ھئا، جيڪي انھيءَ عمارت ۾ موجود ھئا. اھي نتيجي تي پھچي سگھن ٿا ته عمارت ۾ ڪھڙا مسئلا ٿي سگھن پيا يا ماضيءَ ۾ ڇا ھو ۽ جيڪڏھن عمارت يا ان جو مالڪ اڳ ۾ خبرن ۾ ته نه رھيو ھو. انھيءَ جاچ کي اڳتي وڌائيندي، ھڪ محقق عمارت جي مالڪ جي ذاتي تفصيلن تي به نظر وجھي سگھي ٿو..
ھي يا ھيءَ اھو طئي ڪري سگھي ٿو، سگھي ٿي ته ڄاڻايل مالڪ ڏيوالپڻي
جو شڪار ته نه ھو يا ان جو ڪو ڏوھاري تاريخ ته نه آھي، ان يا انھن وٽ ٻي ڪھڙي ملڪيت
آھي، ڇا ان يا انھن جي ڪنھن ملڪيت کي اڳ ۾ باھ لڳي آھي. ھاڻي انھيءَ معلومات کي ممڪن
آھي ته جلديءَ ۾ نشر نه ڪيو وڃي پر ان خبر ۾ نيوز روم ۾ ماڻھن کي سامھون آڻي سگھجي
ٿو ۽ انھن ماڻھن جو موقف اسٽوري ۾ شامل ڪري سگھجي ٿو ۽ ان خبر جي پويان پوڻ لازمي به
آھي ۽ اھڙي قسم جي معلومات يا ڄاڻ صرف انھيءَ باھ لڳل يا سڙندڙ عمارت سان مشروط ناھي
پر گھڻن ئي موقعن سان مشروط ٿي سگھي ٿي، جنھن کي نيوز روم روزانو جي بنياد تي منھن
ڏيندو رھي ٿو. خبر بابت محقق يا نيوز تحقيق ڪندڙ جو پراثر ڪردار اھو آھي ته منجھس اھا
خاصيت ھجڻ گھرجي ته ھو فيلڊ ۾ ڪم ڪندڙ رپورٽرن کي لاڳاپيل خبر جو پسمنظر مھيا ڪن..
جيئن ته منھنجي باس مونکي صلاح ڏني آھي ته واپار بابت راز خبر
۾ نه ڏنا وڃن، مان اتي ئي خبر روڪيندس. پر مونکي يقين آھي ته اوھان اندازو ڪري سگھو
ٿا ته اھو ماڻھو ڪيتري اھميت رکي ٿو جيڪو فيلڊ ۾ رپورٽر جي مدد ڪري ٿو ته اھي ماڻھو
جيڪي ساڻس ڳالھائين ٿا اھي قابل اعتبار ذريعو آھن به يا نه يا ڏوھاري آھن..
تفصيل
حقيقتون مقصدن کان وڌيڪ بھتر آھن جڏھن اسٽوري جي مضبوطي جي ڳالھ ھجي، ھڪ پچ، ليڊ، ٽيگ يا ھڪ دليل. مينيجر نيوز اسٽوري جي خيال کي قبول نٿا ڪن، جڏھن اھو خيال ڪو سٺو ناھي پر ھڪ مناسب خيال يا خبريت جنھن کي حقيقتن تي مشتمل امدادي معلومات سان سمجھائي سگھجي. مبھم پر دلچسپ خبر کي ھٿ ڪرڻ ۾ وقت ٿو لڳي ۽ اھي جيڪي نيوز تحقيق ڪندڙ کي مستقبل بڻائين ٿا اھي ماڻھو طبيعت ۾ پرجوش ھوندا آھن. پيشي سان سچا ھوندا آھن، مبھم حقيقتن کي ڳولڻ لاءِ اھڙا ذريعا ھئڻ گھرجن، جيڪي خبر جي تصديق، ترديد يا اسٽوري يا دليل کي وڌيڪ موثر ڪرڻ ۾ مدد ڪن. رپورٽرن ۽ پروڊيوسرن ۾ ھڪ عظيم رشتو جڙي سگھي ٿو، جيڪو ڪافي عجيب قسم جو ٿي سگھي ٿو ۽ محقق يا ريسرچر جيڪي پاڻمرادو اڪثر ڪري ڄاڻ جي کاڻ رکندڙ ھجن ٿا. اھڙي قسم جي جوڙ يا رشتي جا مثال منھنجي ھر نوڪري ۾ ھر روز سامھون اچن ٿا..
ڪڏھن ڪڏھن رپورٽرن کي ھڪ ليڊ اسٽوري يا خيال ذھن ۾ ھوندو آھي،
پر انھن کي وڌيڪ حقيقتن جي َرورت آھي ته جيئن ھو ان کي نيوز روم ۾ مينيجرن وٽ ان اسٽوري
جي اھميت پيش ڪري کين متاثر ڪري سگھي. ھڪ تعليمي رپورٽر حقيقت ۾ گھرن ۾ قائم اسڪولن
تي اسٽوري ڪرڻ چاھي ٿي، پر ھر دفعي ھوءَ ان تي ڪم ڪري ٿي وري ان کي پاسي تي رکي ٿي.
تنھن ڪري تحقيق ڪندڙ جي حيثيت ۾ مان اھو ڏسندس ته مان ھن کان پنھنجي مارڪيٽ جي گھرن
۾ جاري اسڪولن جا نمبر ھٿ ڪندس، اھو ڏٺو ويندو ته انھن مان ڪيترا ڪاليج وڃن ٿا ۽ عام
طور تي ھلندڙ اسڪولن جي سکيا جي طريقن سان گھرن ۾ ھلندڙ اسڪولن جا طريقا موافق آھن
يا نه..
ھڪ دفعي مونکي ڄاڻ ملي وئي جيڪا ھن لڳڊي رپورٽر طرفان فائيل
ڪئي وئي ته اسان گڏجي اسٽوري تي ڪم ڪري سگھون ٿا.
ٻڌل خبرن کي چيڪ
ڪرڻ وارو عمل
وقت ڏيڻ سان ھر
شيءِ جي تصديق ٿيندي آھي، ان خبر جي به جيڪا گھٽين ۾ ايندي ويندي ٻڌي ويندي آھي، اھڙي
خبر انھن لاءِ صرف آپشن ناھي. انکي ئي تصديق ڪرڻ تحقيق ڪندڙ جو اصل ڪم آھي. تازو ھڪ
ايگزيڪيوٽو پروڊيوسر چيو ته مون ٻڌو ته ڪانگريس مين سوشل سيڪيورٽي جي مد ۾ ڪا به رقم
جمع نٿو ڪريان. جيڪڏھن مون ويب تي چيڪ ڪيو ۽ اھا ڄاڻ حاصل ڪئي ته اھا افواھ اي ميل
ذريعي پکيڙي وئي ھئي. ڪانگريس مين ته بلڪل سوشل سيڪيورٽي جي فارم جي مد ۾ رقم ڀرين
ٿا. ھڪ پروڊيوسر اھو ڄاڻڻ پئي چاھيو ته بوب ڪيشن، اوھان ھن کي آسٽريليا جي ڪپتان طور
بھتر نموني سڃاڻي سگھو ٿا، لي مارون سان گڏ ڪڏھن ورلڊ وار ٻه ۾ حصو وٺي سگھيو يا نه..
تحقيق ڪندڙ ٻڌائي
ٿو ته اھو ڪوڙ آھي ۽ ھڪ افواھ به، جيڪو دي ٽونائيٽ شو ۾ مارون جي سامھون اچڻ سان شروع
ٿيو. ھڪ رپورٽر اھو پڪ ڪرڻ پيو چاھي ته فلوريڊا رياست سائٽرس جي پيداوار ۾ پھرين نمبر
تي آھي. اھو درست آھي. ھڪ حقيقت جنھن اسانجي اسٽوري ۾ مدد ڪئي. حقيقت ۾ انٽرنيٽ ھڪ
وڏو ذريعو آھي، پر ويب تي اڪثر ڏنل معلومات ۾ غلطيون به ھونديون آھن. صحافين جي منترا
اھا آھي ته جيڪڏھن اوھانجي والده چوي ٿي ته ھوءَ اوھان سان پيار ڪري ٿي، انکي به چيڪ
ڪريو، جنھن کي ڪيترائي ڀيرا ورجائي نٿي سگھجي. ھڪ مڪمل محقق ھميشه ان لاءِ ميسر ھوندو
آھي ته ھڪ اسٽور ڪلارڪ وانگر ھميشه ھر شيءِ کي چيڪ ڪجي. ان کانسواءِ، صحافت سچ پچ مزيدار
ڪم آھي. مونکي چيو ويو ته آمريڪا ۾ ايلوس کي نقل ڪندڙن جي گھڻي اڪثريت ھوندي ته جيئن
اسپونج باب اسڪوائر پينٽس قسط بابت خبر پئجي سگھي، اسپونج باب ھيملچ جي حڪمت عملي بابت
سکيا ڏئي ٿو ته جيئن اسٽوري لاءِ ان ڳالھ جي خبر پئجي سگھي ته ايلوس کي نقل ڪندڙ ڪيتريون
عورتون ان جھڙو لپ اسٽڪس استعمال ڪن ٿيون. جيڪڏھن نيوز روم محقق طور ۾ ڄاڻ جي کاڻ رکندڙ
ماڻھو ڀرتي ڪيو ويو ته مان صحيح جاءِ تي ھوندس يا مونکي مقرر ڪيو ويندو.
Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi, at Institute of Media & Communication Studies, University of Sindh, Jamshoro, Sindh Pakistan
No comments:
Post a Comment