Saira Chandio MMC 47 Translation Format wrong

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 

ماس ڪميونيڪيشن ڇا آھي؟

1ھڪ سينڊر جيڪو ويھه صدي کان ماڻھن تائين پيغام پھچائي رھيو آھي. جنھن ۾ اخبارون، ريڊيو، ٽيليوزن،

 ۽ مئگزينس ھنن سڀنن شيئن ۾ ايتري قابليت آھي. جو ڄاڻ يا معلومات کي ماڻھن تائين پھچائي سگھن ٿا.

= اليڪٽرونڪ ۽ پرنٽ ميڊيا 

ريڊيو، ٽيليوزن، موشن پيڪچر ۽ ساونڊ ريڪوڊنگ، آن لائن جرنليزم اھي سڀ اليڪٽرانڪ ميڊيا سان تعلق رکن ٿا.

نيوز پيپر، اھم پرنٽ، ميڊيا آھن.

= ماس ميڊيا 

ماس ميڊيا استعمال ٿيندو آھي. ڊونيٽ ڪرڻ لاء ھڪ ترتيب ۾ جيڪا ميڊيا مختصر۽ ڊزائين ڪري وڏي پيماني تي

 ماڻھن تائين پھچائي ٿو.

= ماس ڪميونيڪيشن 

ماس ڪميونيڪيشن ڪميونيڪيشن جو حصو آھي. جيڪو تمام وڏي مشيني اوزارن جي ذريعي پکھڙيل آھي. 

مثال طور ٽي وي جي صورت ۾. ٽي وي اسٽيشن ھڪ انتظامي ذريعو آھي ان جا ٽرانسميٽر جيڪي سگنلز کي کڻن ٿا. اھي مڪينيڪل اوزار آھن . اھي ماڻھون جيڪي ٽي وي، ڏسندا آھن انن کي اوڊيئنس چئبو آھي .

ماس ڪميونيڪشن ۾ پروفيشنل ڪميونيڪيشن ھڪ ذريعو ھوندو آھي اھو ذريعو ھڪ اليڪٽرانڪ رپورٽر يا 

ڪا تنظيم به ٿي سگھي ٿي .جنھن جو ٻاھري اعوام سان ڪو تعلق نه آھي . اھي ذريعو نه ھوجن ته عوام تائين پيغام 

نه پنھنچي سگھندو. ماس ڪميونيڪيشن ۾ پيغام عام طور تي اعوام جي آواز جي لاء ضروري آھي. پوء چاھي اھو 

ھڪ ننڊو گروپ ھجي يا وري ڪا ارگنائزيشن ھجي انن لاء ميسيج ضروري آھي .   

ماس ڪميونيڪيشن اعوام جي آواز کي پري تائين پھچائي ٿو پوئي اھوڪو ننڊو گروپ ھوجي يا ڪا ارگنائزيشن

 ۽ ان جو پيغام ھڪ ماڻھون کان ٻئي تائين پھچائڻ ماس ڪميونيڪيشن جو ڪم آھي .

   ماس ڪميونيڪيشن جي معاملي ۾ پيغام ھزارن يه لکن  ماڻھن جي

تعداد ۾ پيش ڪرڻ لازمي آھي. اھو ممڪن ناھي ته ان کي ڪنھن گروپ جي مطابق ڪيو وڃي . زياده سمجھڻ 

جي قابل ڪري يه التجاه جي ڪري

ڇو ته ماس ڪميونيڪيشن جا ناظرين گھڻا ۽ مختلف ھوندا آھن. جنھن ذريعي سان پيغام ويندو آھي ان ۾ مشين جا

 اوزار شامل ھوندا آھن. ڪنھن اخبار ، رسالي يه پرنٽنگ پريس جي صورت ۾ استعمال ڪيا ويندا آھن.

ماس ڪميونيڪيشن ۾ فلم، ڪيمره، مووي پروجيڪٽر يه ويڊيو ھلائڻ واري ڪيسيٽ ضروري ھوندي آھي . 

ڇو ته اھي مڪينيڪل اوزار به دماغي صلاحيتن لاء استعمال ڪيا ويندا آھن. مثال طور: ڏسڻ ۽ ٻڌڻ لاء.

ماس ڪميونيڪيشن کي حاصل ڪرڻ وارا يه ٻڌڻ وارا مختلف گروپ گھڻي ايراضي ۾ ڦھليل ھوندا آھن،

اھي ماڻھو آپسي ڳالھ ٻول، ھڪ ننڍي گروپ يه آرگنائيزيشن کان زياده ماس ڪميونيڪيشن کان ملڻ واري پيغام

 جي باري ۾ انتخابي ٿي سگھن ٿا .  

  توھان ھر دفعي ننڍي گروپ کي منتخب نٿا ڪري سگھون جنھن سان توھان ڪم پيا ڪيو پر ھڪ ٽي وي 

ڏسڻ واري جي طور تي توھان چينل چينج ڪري سگھو ٿا. ٽي وي بند ڪري سگھو ٿا يه ڪنھن ٻي خبري 

رسالي جي حمايت ڪري سگھو ٿا. ٻي طرف ناظرين وٺ جلدي جواب ڏيڻ جو ڪو به موقعو ناھي ھوندو 

عوام سان گالھ ٻول ڪرڻ جي صورت ۾ ناظرين جلد جواب ڏئي سگھن ٿا پوء ڏسجڻ جي صورت ۾ به سوال 

پوڇڻ جي صورت ۾ ۽ اھڙن ٻين طريقن سان ماس ڪميونيڪيشن جي ميسج ۾ انھن کي اھڙو اختيار ڏيڻ جو 

ڪو به موقعو ناھي .

 ماس ڪميونيڪيشن جي ڦيلاؤ سان خاص ڪري ٽي وي جي اثرات تي ھڪ وڏي تحقيق ذورو فڪر ڪيو ويو آھي .

ٽي وي جي تاثير آمريڪه  جي معاشري تي پئي آھي . ٽي وي پروگرام تفريع فراھم ڪندا آھن . پر اھي اخلاق تي 

به اثر ڪن ٿا . انن جو اخلاقي اثر فيملي رويي  تي به ٿئي ٿو. ٽي وي فيملي ۾ باھمي جو نقطو ٿئي ٿو ۽ فيملي جا

 رڪن پاڻ ۾ نه ٿا ڳالھن ۽ ٻارن لائي اھو چيو وڃي ٿو ته جيڪو وقت ٽي وي ڏسڻ لاء وٺن ٿا اھو وقت پڙھائي کي

 ڏيڻ گھرجي ۽ جيڪي ٻار وڌيڪ ٽي وي ڏسن ٿا اھي پنھنجو پڙھڻ وارو ھنر بھتر نه ٿا ڪري سگھن . 

اھي پڙھي نه ٿا سگھن ۽ اھا ڳالھ انن تي اثر ڪري ٿي اسڪول ۾ ڪئين ڪندا .

 ماس ڪميونيڪيشن جا اھم تھذيبي اثرات به آھن انھن مان ھڪ رطبي جي عطا شدگي آھي . اگر ھڪ ماڻھو ٽي وي يا اخبار ۾ ايندو آھي . ته اھو اھم سمجھيو وندو آھي. 

ايجنڊا جنھن ۾ ڪانفرنس يا ڪو به پروگرام ايجنڊا جي ترتيب ۾ ٿيندو آھي . ٽيليوزن، نيوز پروگرام اخبارو ۽ رسالن ۾ ڪيتري  معلومات ٿئي ٿي اھو ھي طئي ڪندا آھن . ته ڪھڙي نيوز ڏسندڙن تي اٽر ڪري ٿي ۽ ڪھڙي نيوز اخبار ۾ ھجي ۽ ڪھڙي نه ھجي . 

اھو به وڏيون تنظيمون طئي ڪنديو آھن. جڏھن ٽي وي پھريون دفعو مشھور ٿي ته چيو ويو ھو ته ھي ڏسندڙن جي 

رويئ تي وڏو ٿيندو ۽ اھو اثر ٽي وي جي ٻين پروگرامن جي ڪري تبديل به ٿي سگھي ٿو . 

ماس ڪميونيڪيشن جو ڏسندڙن تي وڏو اثر آھي ۽ ان اثر کي سمجھڻ ضروري به آھي .

    

1 Diverse: ھڪٻئي کان تمام مختلف

2 dispersed:وڏي ايراضي تي ڦھليل

3 transmitters:اھڙو اوزار جيڪو ريڊيو يا ٽي وي جا سنگنل ڏئي,آواز نشر ڪندڙ

4 interpersonal: ٻين ماڻھن جي وچ ۾

5 disadvantage:اھڙو عمل جنھن تحت ڪاميابي مشڪل  ٿئي,نقصان

6 printing press:اھڙي مشين جنھن ذريعي وڏي مقدار ۾ ڪتاب,اخبارون وغيرا پرنٽ ڪري سگھجن

7 Movie projector: اھڙي مشين جيڪا اسڪرين تي وڊيو ڏيکاري

8 video cossette player: اھڙي مشين جيڪا ٽيليوزن ۾ اسڪرين تي پٽي ڏيکاري

9 sensory: حواسن سان واسطو رکندڙ(نظر سان مڌندڙ,ذائقو,خوشبو,۽ چھڻ

10 selective: چونڊڻ بابت خبردار ھجڻ , ڪيترين ئي شين مان ڪجھ شيون چونڊڻ

11 subscribe: پيسا ڏئي نيوز اخبار يا مئگزين روزانو وٺڻ

12 feedback: ڪنھن جي باري ۾ ٻڌائڻ تـ ڪيترو سمجھڻ جوڳو آھي يا مزيدار آھي

13 speculation :ڪنھن لاء سوچ رکڻ يا ان جي باري ۾ گمان رکڻ تـ مستقبل ۾ ڇا ٿيڻو آھي

14 interaction : ھڪٻئي کي گڏ کڻي انھن ۾ لاڳاپو قائم ڪرڻ

15 status conferral :ڪنھن شي يا شخص کي رتبو ڏيڻ

16 agenda setting:اھو فيصلو ڪرڻ تـ ڇا سوچيو وڃي  ۽ ڳالھايو وڃي

17 gate keeping :اھو فيصلو ڪرڻ تـ ڪھڙي خبر نشر ٿي آھي

18 barriers : اھڙيون شيون جيڪي روڪين (ڪجھ ٿيڻ کان)

19 exposure: ڪنھن جي باري ۾ ڏسڻ يا ٻڌڻ 

20 perception : سمجھڻ

21 retention :يادگيري

 ماس ڪميونيڪيشن ڪڏھن بـ ماڻھن جي معرفت کانسواء نٿي ٿئي ۽ ماڻھن جي معرفت مشين جي اوزار کان پيغام 

پھچائڻ ۾ وڌيڪ آھي. ريڊيو , ٽيليوزن, موشن پڪچر , آواز رڪارڊ ڪرڻ ۽ اخبار نويسي برقيات جا ذريعا آھن اھي مرڪب جي ڪارگردگي جي بناوت آھن. 

اوزار ۽ ماڻھن جي ذريعي چپائي ۽ ان مان ٺھندڙ ڪتاب,اخبارون ۽ رسالا ٺھن ٿا. آواز نشر ڪندڙ ٽيليوزن پروگرام 

۾ عڪس جھٽيندڙ اوزار , فلمون ڀرڻ,  رڪارڊنگ تيار ڪرڻ ۽ گانا ٺاھڻ 

ٽي خاصيتون ھڪ مرڪب جو فن 2 رفتار 3 وڌاء آمدرفت کي تبديل ڪن ٿا 

 

1 complex technology مرڪب جو فن 

ميڊيا تمام منجھيل ھارڊويئر ڪري ٿي جئين آواز نشر ڪندڙ اوزار ,اخبارون پرنٽ ڪندڙ ,ننڊرا آواز ڏيندڙ ۽ 

تصويرن جو ھلڻ ٻڌڻ وارن جي خدمت ۾ پيش ڪجي ٿي. ڪانگلوميريٽ ڪميونيڪٽرس واقي ۾ ٻڌڻ وارن تي 

اثر ڪري ٿي ڇاڪاڻ تـه ان کانسواء فائدو  حاصل ڪرڻ تمام ڏکيو آھي 

  

2 velocity رفتار 

رفتار ھڪ اھڙي تيزي جيڪا آمدرفت ڪرائي ٿي جيتوڻيڪ ڪجھ ميڊيا ٻين کان آھستي آھن 

3 Amplitude وڌاء 

ماس ڪميونيڪشن ھڪ شاھي طريقو ڀيٽيو ويو آھن . انٽت پريسنل يا گروپ جي ڪميونيڪشن ۾ اھو اوزار 

بـه تمام وڏي فن لاء ضروري ٺاھڻ ,ورھائڻ ۽ ماڻھن جي ڪميونيڪيشن کي ظاھر ڪرڻ. ڪو به  ملازم پڪو

 نـه آھي ماس ڪميونيڪيشن وڏو ڪاروبار آھي.

Ur format has problem.

Half of ur translation is not readable.

U may see it  

Saira chandio

Roll No: MMC/2k20/47

Class: M.A previous Medium: sindhi words in original 1230 words in translation1251

Topic: what is Mass communication

 

What is Mass Communication

ماس ڪميونيڪيشن ڇاآھي؟

 

اليڪٽرونڪ ۽ پرنٽ ميڊيا=

ريڊيو، ٽيليوزن، موشن پيڪچر ۽ ساونڊ ريڪوڊنگ، آن لائن جرنليزم اھي سڀ اليڪٽرانڪ ميڊيا سان تعلق رکن ٿا.

نيوز پيپر، اھم پرنٽ، ميڊيا آھن.

ماس ميڊيا=

ماس ميڊيا استعمالٿيندو آھي. ڊونيٽ ڪرڻ لاء ھڪ ترتيب ۾ جيڪا ميڊيا مختصر۽ڊزائين ڪري وڏي پيماني تي ماڻھن تائين پھچائي ٿو.

ماس ڪميونيڪيشن=

ماس ڪميونيڪيشن ڪميونيڪيشن جو حصو آھي. جيڪو تمام وڏي مشيني اوزارن جي ذريعي پکھڙيل آھي. مثال طورٽي ويجي صورت ۾. ٽي وي اسٽيشن ھڪ انتظامي ذريعو آھي ان جا ٽرانسميٽر جيڪي سگنلز کي کڻن ٿا. اھيمڪينيڪل اوزار آھن . اھي ماڻھون جيڪي ٽي وي، ڏسندا آھن انن کي اوڊيئنس چئبو آھي .

 

ماس ڪميونيڪشن ۾ پروفيشنل ڪميونيڪيشن ھڪ ذريعو ھوندو آھي اھو ذريعو ھڪ اليڪٽرانڪرپورٽر يا ڪا تنظيم به ٿي سگھي ٿي .جنھن جو ٻاھري اعوام سان ڪو تعلق نه آھي. اھي ذريعو نه ھوجن ته عوام تائين پيغام نه پنھنچي سگھندو.ماس ڪميونيڪيشن ۾ پيغام عام طور تي اعوام جي آواز جي لاء ضروري آھي.پوء چاھياھو ھڪ ننڊو گروپ ھجي يا وري ڪا ارگنائزيشن ھجي انن لاء ميسيج ضروري آھي.

ماس ڪميونيڪيشن اعوام جي آواز کي پري تائين پھچائي ٿو پوئي اھوڪو ننڊو گروپ ھوجي يا ڪا ارگنائزيشن۽ ان جوپيغامھڪ ماڻھون کان ٻئي تائين پھچائڻ ماس ڪميونيڪيشن جو ڪم آھي .

from here composing format has changed 

ماسڪميونيڪيشنجيمعاملي۾

تعداد۾پيشڪرڻلازميآھي. اھوممڪنناھيتهانکيڪنھنگروپجيمطا

ڇوتهماسڪميونيڪيشنجاناظرينگھڻا۽. جنھنذريعيسانپيغامويندوآھيان۾. ڪنھناخبار،.

ماسڪميونيڪيشن۾فلم،ڪيمره،. مثالطور: ڏسڻ۽ٻڌڻلاء.

ماسڪميونيڪيشنکيحاصلڪرڻوارايهٻڌ

 

توھانھردفعيننڍيگروپکيمنتخبنٿاڪ

ماسڪميونيڪيشنجيڦيلاؤسانخاصڪريٽ

ٽيويجيتاثيرآمريڪهجيمعاشريتيپئي

ماسڪميونيڪيشنجااھمتھذيبياثراتب

ايجنڊا جنھن ۾ ڪانفرنس يا ڪو به پروگرام ايجنڊا جي ترتيب ۾ ٿيندو آھي . ٽيليوزن، نيوز پروگرام اخبارو ۽ رسالن ۾ ڪيتري  معلومات ٿئي ٿي اھو ھي طئي ڪندا آھن ته ڪھڙي نيوز ڏسندڙن تي اٽر ڪري ٿي ۽ ڪھڙي نيوز اخبار ۾ ھجي ۽ ڪھڙي نه ھجي اھو به وڏيون تنظيمون طئي ڪنديو آھن. جڏھن ٽي وي پھريون دفعو مشھور ٿي ته چيو ويو ھو ته ھي ڏسندڙن جي رويئ تي وڏوٿيندو ۽ اھو اثر ٽي وي جي ٻين پروگرامن جي ڪري تبديل به ٿي سگھي ٿو .

 

ماس ڪميونيڪيشن جو ڏسندڙن تي وڏو اثر آھي ۽ ان اثر کي سمجھڻ ضروري به آھي .

 

ھڪٻئيکانتماممختلف

2 وڏيايراضيتيڦھليل

3 اھڙواوزارجيڪوريڊي

4ٻينماڻھنجيوچ ۾

5 اھڙوعملجنھنتحتڪام

6 اھڙيمشينجنھنذريعيوڏيمقدا

7 اھڙيمشينجيڪااسڪرينتيوڊيوڏيکاري

8 اھڙيمشينجيڪاٽيليوزن ۾ اسڪرينتيپٽيڏيکاري

9 حواسنسانواسطورکندڙ(

10 چونڊڻبابتخبردارھجڻ , ڪيترينئيشينمانڪجھشيونچونڊڻ

11 پيساڏئينيوزاخباريامئگزينروزانو

12 ڪنھنجيباري ۾ ٻڌائڻتـڪيتروسمجھڻجوڳوآھييامزيد

13 ڪنھنلاءسوچرکڻياانجيباري ۾ گمانرکڻتـمستقبل ۾ ڇاٿيڻوآھي

14 ھڪٻئيکيگڏکڻيانھن ۾ لاڳاپوقائمڪرڻ

15 ڪنھنشيياشخصکيرتبوڏيڻ

16 اھوفيصلوڪرڻتـڇاس

17 اھوفيصلوڪرڻتـڪھڙيخبرنشرٿيآھي

18 اھڙيونشيونجيڪيروڪين (ڪجھٿيڻکان)

19 ڪنھنجيباري ۾ ڏسڻياٻڌڻ

20 سمجھڻ

21 يادگيري

ماسڪميونيڪيشنڪڏھنبـماڻھنجيمعرف , ٽيليوزن, موشنپڪچر , آوازرڪارڊڪرڻ۽.

اوزار۽ماڻھنجيذريعيچپائي۽,اخبارون۽. آوازنشرڪندڙٽيليوزنپروگرام۾ , فلمونڀرڻ, رڪارڊنگتيارڪرڻ۽گاناٺاھڻ

ٽيخاصيتونھڪمرڪبجوفن 2 رفتار 3 وڌاءآمدرفتکيتبديلڪنٿا

1 complex technology مرڪبجوفن

ميڊياتماممنجھيلھارڊويئرڪريٿيجئ ,اخبارونپرنٽڪندڙ ,ننڊراآوازڏيندڙ۽. ڪانگلوميريٽڪميونيڪٽرسواقي۾

 

2 velocity رفتار

رفتارھڪاھڙيتيزيجيڪاآمدرفتڪرائي

 

3 Amplitude وڌاء

ماسڪميونيڪشنھڪشاھيطريقوڀيٽيووي ,ورھائڻ۽. ڪو بهملازمپڪونـآھيماسڪميونيڪيشنوڏ

Rahim Bheel Article Sindhi -Wrong format - PDF

Rahim Bheel Article Sindhi -Wrong format - PDF

Abdul Waheed Baloch Sindhi Feature Referred back

We can not publish this in manner u wrote.

Referred back

عبدالوحيد ڪلاس ايم اي پريويس رول نمبر:6  ميڊيم سنڌھي 

                   سرو گھاٽ عروج کان زوال تائين

سرو گھاٽ کي بر صغير جي دور کان ھي تمام وڏي اھميت حاصل رھي  آھي عمارتن جي رنگين روشنين ڳائڻ وڄائڻ۽ ڇيرن جي ڇم ڇم جي آواز تي ھر گزرندڙ ماڻھون موھجي ويندو ھيو رقص موسيقي ۽ ڪمرن جي اندر جي روشني مان چڱا ڀلا تاجر ۽ علائقي واسي ڏاڍو لطف اندوز ٿيندا ھئا علائقي جي ھڪ 70 سالا چاچا رئوف جو چوڻ ھيو ت 

سرو گھاٽ حيدرآباد جي قديم ائين بنيادي علائقن ۾ شمار ٿيندو آھي ۽ سروگھاٽ جي پاسي ۾ رھندڙ ھڪ بزرگ عبدالڪريم اعواڻ جو چوڻ ھو ت 

جڏھن سنڌ ممبئي جو حصو ھئي تڏھن سرو گھاٽ متحدا ھندستان جي مشھور بازار حسن سان مقبول ۽ معروف ھئي جتي نه صرف ھندستان  بلڪ نيپال سريلنڪا ڍاڪا جيڪو ھن وقت بنگلا ديش جي گادي جي ھنڌ طور مشھور آ اتان جون ۽ پوري ھندستان جي ڪنڊ ڪڙڇ مان حسينائن کي سرو گھاٽ جي بازار حسن ۾ گڏ ڪيو ويندو ھو ۽ پو۽ مھمان خاص جي پسند ۽ فرمائش مطابق محفل سجائي ويندي ھئي

يقينن جڏھن مختلف ملڪن ۽ پوري ھندستان مان آيل حسينائون سرو گھاٽ اندر پيرن م پايل ڇير پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي جڏھن رقص ڪري نچنديون ھونديون ت سرو گھاٽ جا در ائين ديوارون ب رقص ڪنديون ھونديون سرو گھاٽ جي باري ۾سوچڻ سان ئين ت انسان ان پايل ڇير  جي ڇمڇم آواز ۾ مدھوش ٿيو ونڃي پر جيڪي ماڻھون ان اندر موجود ھوندا ھئا اھي ت واقعي بي انتھا لطف اندوز ٿيندا ھوندا سرو گھاٽ ن صرف ھڪ عالمي ڪوٺو ھو بلڪ ھتي ايندڙ حسن جا عاشق ھن کي پنهنجي دنيا سمجھندا ھئا يقينن ھر ماڻھون حسن پرست ھوندو آھي الله تعالي جي ڏنل نعمتن مان حسن ب ھڪ تمام وڏي نعمت آھي ائين ھر ماڻھون حسن جو قدردان ھوندو آھي چوڻ جو مقصد اھيو آھي ت ان وقت جيڪي ان ڪوٺي  تي حسن جا قدردان ايندا ھيا جيڪي ڪوٺي جون طوائفون ۽رقاصائون جي ڀڀڪيدار ڪپڙن زيورن۽ چھري جي چمڪ دمق ۽ ان حسن جي ماحول ۾ مست ٿي ھو پنھنجو سڀ ڪجھ لٽائي ڇڏيندا ھئا  ٻي وڏي ڳالھ اھا ب آھي ت سرو گھاٽ جون حسينائون سروگھاٽ جي گھٽين ۾ بيھي ڪري ب حسن جي پرستارن جو انتظار پڻ ڪنديون ھيون ت جيئن مختلف علائقن مان آيل حسن جا عاشق ڪٿي ڀلجي ن ونڃن سري گھاٽ ايشيا اندر حسينائن جو محل ڪوٺيو ويندو ھو ڇو ت ھن گھاٽ اندر ڪافي رنگن ۽ نسلن جون حسينائون  اينديون رھنديون ھيون

جيتوڻيڪ ھندستان جي ٻن حصن ۾ ورھائجڻ کانپو۽ ھن تاريخي بازار حسن جو زوال شروع ٿيو ۽ انکانپو۽ آھستي آھستي ٻاھرين ملڪن مان آيل حسينائون جي ٻاھران اچڻ جو سلسلو گھٽجندو رھيو  ايتري حد تائين جو اھو سلسلو بلڪل بند ٿي ويو ۽ آھستي آھستي ھي حسن وارن جو سرو گھاٽ پنھنجي اھميت ونڃائيندو رھيو انکان پو۽ پاڪستان جي ھڪ وزير اعظم ملڪ جي سڀن ڪوٺن کي قانوني طور تي ليگلائيز ڪري ڇڏيو پر تنھن با وجود ب سري گھاٽ جون اھي رونڪون بحال ٿي ن سگھيون ۽ اڄ تائين ت اھو سري گھاٽ جيڪو مختلف ملڪن جي حسينائن جو ملڪ ھيو اھو ھينئر ڪنھن اجڙيل گھر جو ڏيک ڏئي رھيو آھي ھن وقت سري گھاٽ تي ن ت ڪو شاھي رخص ٿيندو آھي ء ن وري ڪو اعلا قسم جو پروگرام ھينئر سرو گھاٽ جي علائقي ۾ جديد ترز جي اڏاوتن کانپوء سري گھاٽ جي طرف ويندڙ رستا بلڪ سوڙھا ء بلڪل تنگ ٿي ويا آھن  جڏھن ت ھينئر ب سري گھاٽ اندر ڪوٺا قائم ٿيل آھن ۽ حسينائون ب موجود آھن جيڪي ھينئر ب حسن جي پرستارن جو من موھن ٿيون پر اھي يا ت حيدرآباد يا وري پاڪستان جي مختلف شھرن سان تعلق رکن ٿيون پر ان با وجود ب سرو گھاٽ جي عالمي جيڪا اھميت ھئي اھا ختم ٿي چڪي آھي ۽ ٻيو ت وري سرو گھاٽ ۾ رھندڙ حسينائون ڪال گرل طور تي پرستارن جا من موھن ٿيون جيڪو پڻ ھن بازار حسن جي زوال  جو ب ھڪ وڏو سبب آھي ھينئر توھان کي سرو گھاٽ جي آس پاس ۾ وڏا شاپنگ سينٽر ٺھيل ملندا جنھن ۾ بوتيڪ برانڊيڊ ڪپڙن جا دڪان جوتن جا دڪان پرا ئيوٽ اسڪول اسپتالون ھوٽل ۽ جتان ضروريات زندگي جون سڀ شيون ملي وينديون پر سرو گھاٽ جنھن سبب معروف ۽ مقبول ھيو اھو سڀ تقريبن ختم ٿي چڪو آھي ڇو ت ضرورت جي ھر شي ملڻ جي با وجود توھان کي انھن عالمي حسينائن جو اھو جاھو جمال اھو حسن اھا موسيقي ائين محفلون اھو حسينائن جو پايل جي ڇمڇم پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي رقص ۽ انھن جو نچڻ ڏسڻ ۾ ن ايندو جيڪو ان ڳالھ جي دليل آھي ت سرو گھاٽ عروج ماڻڻ کانپوء زوال پزير ٿي چڪو آھي ڇو ت سرو گھاٽ جون تاريخي ائين قديم عمارتون ھاڻ خنڊرات جو ڏيک ڏئي رھيون آھن حيدرآباد جي سرو گھاٽ جيڪا شايد ھن جديد دور ۾ پنھنجي خاتمي جي طرف پھچي چڪي آھي ڪنھ دور ۾ وڏي شان سان ننڊي توڙي وڏي جي من مو ھڻ لاء ڏينھن رات جاڳندي رھندي ھئي پر افسوس سان چوڻو ٿو پوي ت سرو گھاٽ ھاڻ پنھنجي اھا رونق بحال ن رکي سگھي آھي

ھٿ اکر: عبدالوحيد

ڪلاس: ايم اي پريويس

رول نمبر: 6 

ميڊيم: سنڌھي

سرو گھاٽ عروج کان زوال تائين

سرو گھاٽ کي بر صغير جي دور کان ھي تمام وڏي اھميت حاصل رھي  آھي عمارتن جي رنگين روشنين ڳائڻ وڄائڻ۽ ڇيرن جي ڇم ڇم جي آواز تي ھر گزرندڙ ماڻھون موھجي ويندو ھيو رقص موسيقي ۽ ڪمرن جي اندر جي روشني مان چڱا ڀلا تاجر ۽ علائقي واسي ڏاڍو لطف اندوز ٿيندا ھئا علائقي جي ھڪ 70 سالا چاچا رئوف جو چوڻ ھيو ت

سرو گھاٽ حيدرآباد جي قديم ائين بنيادي علائقن ۾ شمار ٿيندو آھي ۽ سروگھاٽ جي پاسي ۾ رھندڙ ھڪ بزرگ عبدالڪريم اعواڻ جو چوڻ ھو ت

جڏھن سنڌ ممبئي جو حصو ھئي تڏھن سرو گھاٽ متحدا ھندستان جي مشھور بازار حسن سان مقبول ۽ معروف ھئي جتي نه صرف ھندستان  بلڪ نيپال سريلنڪا ڍاڪا جيڪو ھن وقت بنگلا ديش جي گادي جي ھنڌ طور مشھور آ اتان جون ۽ پوري ھندستان جي ڪنڊ ڪڙڇ مان حسينائن کي سرو گھاٽ جي بازار حسن ۾ گڏ ڪيو ويندو ھو ۽ پو۽ مھمان خاص جي پسند ائين فرمائش مطابق محفل سجائي ويندي ھئي

يقينن جڏھن مختلف ملڪن ۽ پوري ھندستان مان آيل حسينائون سرو گھاٽ اندر پيرن م پايل ڇير پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي جڏھن رقص ڪري نچنديون ھونديون ت سرو گھاٽ جا در ائين ديوارون ب رقص ڪنديون ھونديون سرو گھاٽ جي باري ۾سوچڻ سان ئين ت انسان ان پايل ڇير  جي ڇمڇم آواز ۾ مدھوش ٿيو ونڃي پر جيڪي ماڻھون ان اندر موجود ھوندا ھئا اھي ت واقعي بي انتھا لطف اندوز ٿيندا ھوندا سرو گھاٽ ن صرف ھڪ عالمي ڪوٺو ھو بلڪ ھتي ايندڙ حسن جا عاشق ھن کي پنهنجي دنيا سمجھندا ھئا يقينن ھر ماڻھون حسن پرست ھوندو آھي الله تعالي جي ڏنل نعمتن مان حسن ب ھڪ تمام وڏي نعمت آھي ائين ھر ماڻھون حسن جو قدردان ھوندو آھي چوڻ جو مقصد اھيو آھي ت ان وقت جيڪي ان ڪوٺي  تي حسن جا قدردان ايندا ھيا جيڪي ڪوٺي جون طوائفون ۽رقاصائون جي ڀڀڪيدار ڪپڙن زيورن۽ چھري جي چمڪ دمق ۽ ان حسن جي ماحول ۾ مست ٿي ھو پنھنجو سڀ ڪجھ لٽائي ڇڏيندا ھئا  ٻي وڏي ڳالھ اھا ب آھي ت سرو گھاٽ جون حسينائون سروگھاٽ جي گھٽين ۾ بيھي ڪري ب حسن جي پرستارن جو انتظار پڻ ڪنديون ھيون ت جيئن مختلف علائقن مان آيل حسن جا عاشق ڪٿي ڀلجي ن ونڃن سري گھاٽ ايشيا اندر حسينائن جو محل ڪوٺيو ويندو ھو ڇو ت ھن گھاٽ اندر ڪافي رنگن ۽ نسلن جون حسينائون  اينديون رھنديون ھيون

جيتوڻيڪ ھندستان جي ٻن حصن ۾ ورھائجڻ کانپو۽ ھن تاريخي بازار حسن جو زوال شروع ٿيو ۽ انکانپو۽ آھستي آھستي ٻاھرين ملڪن مان آيل حسينائون جي ٻاھران اچڻ جو سلسلو گھٽجندو رھيو  ايتري حد تائين جو اھو سلسلو بلڪل بند ٿي ويو ۽ آھستي آھستي ھي حسن وارن جو سرو گھاٽ پنھنجي اھميت ونڃائيندو رھيو انکان پو۽ پاڪستان جي ھڪ وزير اعظم ملڪ جي سڀن ڪوٺن کي قانوني طور تي ليگلائيز ڪري ڇڏيو پر تنھن با وجود ب سري گھاٽ جون اھي رونڪون بحال ٿي ن سگھيون ۽ اڄ تائين ت اھو سري گھاٽ جيڪو مختلف ملڪن جي حسينائن جو ملڪ ھيو اھو ھينئر ڪنھن اجڙيل گھر جو ڏيک ڏئي رھيو آھي ھن وقت سري گھاٽ تي ن ت ڪو شاھي رخص ٿيندو آھي ء ن وري ڪو اعلا قسم جو پروگرام ھينئر سرو گھاٽ جي علائقي ۾ جديد ترز جي اڏاوتن کانپوء سري گھاٽ جي طرف ويندڙ رستا بلڪ سوڙھا ء بلڪل تنگ ٿي ويا آھن  جڏھن ت ھينئر ب سري گھاٽ اندر ڪوٺا قائم ٿيل آھن ائين حسينائون ب موجود آھن جيڪي ھينئر ب حسن جي پرستارن جو من موھن ٿيون پر اھي يا ت حيدرآباد يا وري پاڪستان جي مختلف شھرن سان تعلق رکن ٿيون پر ان با وجود ب سرو گھاٽ جي عالمي جيڪا اھميت ھئي اھا ختم ٿي چڪي آھي ۽ ٻيو ت وري سرو گھاٽ ۾ رھندڙ حسينائون ڪال گرل طور تي پرستارن جا من موھن ٿيون جيڪو پڻ ھن بازار حسن جي زوال  جو ب ھڪ وڏو سبب آھي ھينئر توھان کي سرو گھاٽ جي آس پاس ۾ وڏا شاپنگ سينٽر ٺھيل ملندا جنھن ۾ بوتيڪ برانڊيڊ ڪپڙن جا دڪان جوتن جا دڪان پرا ئيوٽ اسڪول اسپتالون ھوٽل ۽ جتان ضروريات زندگي جون سڀ شيون ملي وينديون پر سرو گھاٽ جنھن سبب معروف ۽ مقبول ھيو اھو سڀ تقريبن ختم ٿي چڪو آھي ڇو ت ضرورت جي ھر شي ملڻ جي با وجود توھان کي انھن عالمي حسينائن جو اھو جاھو جمال اھو حسن اھا موسيقي ائين محفلون اھو حسينائن جو پايل جي ڇمڇم پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي رقص ۽ انھن جو نچڻ ڏسڻ ۾ ن ايندو جيڪو ان ڳالھ جي دليل آھي ت سرو گھاٽ عروج ماڻڻ کانپوء زوال پزير ٿي چڪو آھي ڇو ت سرو گھاٽ جون تاريخي ائين قديم عمارتون ھاڻ خنڊرات جو ڏيک ڏئي رھيون آھن حيدرآباد جي سرو گھاٽ جيڪا شايد ھن جديد دور ۾ پنھنجي خاتمي جي طرف پھچي چڪي آھي ڪنھ دور ۾ وڏي شان سان ننڊي توڙي وڏي جي من مو ھڻ لاء ڏينھن رات جاڳندي رھندي ھئي پر افسوس سان چوڻو ٿو پوي ت سرو گھاٽ ھاڻ پنھنجي اھا رونق بحال ن رکي سگھي آھي

Under supervision of Sir Sohail Sangi

Aftab Gul Profile Sindhi

آآفتاب گل – ايم اي 07 – پروفائيل –اسائينمينٽ  سائين سھيل سانگي

 

پروفيسر ڊاڪٽر محمد اسماعيل ڪنڀر(ذرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام)

 

دنيا ۾ ڪيترائياھڙاانسانپيداٿياآهنجيڪيپنهنجيزندگيائينگذارينداآهنجوٻينماڻهنلاِءبهسبقآموزبڻجيوينديآهيانهنماڻهنجيسوچجوسمنڊايتروتهگھروھوندوآهيجوسندنانهيَسمنڊ ۾ ھرماڻهوَجومنڪندوآهيتهآئونبهانهيَ ۾ غوطاھڻيڪجههنهڪجههحاصلڪريان.

سنڌجيماترڀوميتهبهاھڙنڪيترنئيمردمجاحدنجنمورتوآهيجيڪيزندگيجيھرپلکيٻينلاِءمثالبڻائيوياانهنمعتبرشخصيتن ۾ سائينپروفيسرڊاڪٽرمحمداسماعيلڪنڀربهھڪآهي. سائينمحمداسماعيلڪنڀرصاحب 12 فيبروري 1968عتيضلعيبدينجيننڍڙيشھرپنگريو ۾ محمدخانڪنڀرجيگھر ۾ اککوليسندسوالدمحترمجيھڪننڍڙيڪئبين ۽ پوءھڪڪريانهجودڪانکوليو، سائينمحمداسماعيلڪنڀرصاحبکيپنچڀاء ۽ پنچڀيڻونآھنسائينڀائرن ۾ ٻئي ۽ اولاد ۾ چوٿيننمبرتيآھي, سائينواراگهر ۾ قلٻارانھنڀاتيآھنسندنننڍپڻکانئيپڙھڻجيجستجو ۽ بهپناههشوقھو, سائينمحمداسماعيلڪنڀرصاحبپنهنجيتعليمجيشروعاتاباڻيشھرپنگريومانڪئي, گورنمنٽپرائمرياسڪولپنگريومانپنچڪلاسپاسڪيائين ۽ پوءنائون ۽ ڏھونڪلاسپنگريوھاءاسڪولمانپاسڪيائونانوقتميٽرڪجاامتحانگورنمنٽھاءاسڪولٽنڊوباگو ۾ ٿينداھئاسندنغريبگھراڻيسانتعلقھئڻڪرياڳتيتعليمجارينهرکيسگهيوننڍيوڏيوننوڪريونڪريپنهنجيتعليمجاريرکيائين ۽ اسلاميهڪاليجبدينمان ١٩٨۵ع ۾ انٽرپاسڪيائون.پوِء  "نئينروشني" اسڪول ۾ بهپڙھايندو ھونيٺ ١٩٨٦ع ۾مھراڻ يونيورسٽي ڄام شورو ۾ درخواست ڏنائون ۽ سيليڪشن پڻ ٿي پر معاشي حالات انهيَ وقت ساٿ نه ڏنو پر انهيَ ساڳي سال ذرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام ۾ درخواست ڏنائون انهيَ وقت فارم جي فيس ٢٠ رپيه ھئي ۽ انهيَ وقت ۾٢٠ رپيه وڏي ڳالهه ھوندي ھئيسندس محنت جو ڦل مليو ۽ جنرل سائنس ۾ داخلا ٿي ١٩٨٩ع ۾ بي ايس سي پاس ڪيائين ۽ پوِء ايم ايس سي،زندگي جي انهيَ سفر ۾ ڪافي مشڪلاتن  کي به منهن ڏيڻو پيو پر لڳاتار جدوجهد ۽ بلند حوصلن اڳيان سڀ رنڊڪون ننڍيون ڏسڻ ۾ پئي آيونتعليم سان گڏوگڏ گھر جون ذميواريون پڻ ھيون جنهن کي مدنظر رکندي پنگريو شگر مل ۾ نوڪري ڪئي پر سندس قابليت تي يقين ھجڻ ڪري پنهنجي عزم تي پختو رهيو ۽ ١٩٩٢ع ھائير سيڪنڊري اسڪول ٽيچر(HST) طور ڀرتي ٿيو۽ ڪافي اسڪولن ۾ تقريباً ڏيڍ سال نوڪري ڪيائين۽وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ لاِء انهيَ نوڪري تان استعيفيٰ ڏنائون ۽ پوء ماسٽر ڪرڻ لاِء ذرعي يونيورسٽي ۾ داخلا ورتائين ۽ پنھنجيزندگي جيڏاڪڻ جو ھڪ ڏاڪو پار ڪيائون.

١٩٩۵ع ۾ ماسٽر جي ڊگري حاصل ڪري ورتي ڪجهه ئي وقت کانپو زرعيٽنڊوڄام يونيورسٽي ۾ ڪميشن جو امتحان ٿيو جنهن ۾ محمد اسماعيل ڪنڀر صاحب به پڻ درخوست ڏني ۽ اھا ڪميشن پاس ڪيائين ايز اي ليڪچرر طور ڀرتي ٿي ويو ١٩٩٦ع ۾ يونيورسٽي پاران بي ايڊ ۽ ايم ايڊ آف ڪيمپس پروگرام شروع ڪيو انهيَ دوران يونيورسٽي مالي خصاري جو شڪار ھئي تڏهن محمد اسماعيل  صاحب انهيَ پروگرام جو پرپوزل ٺاهي ڏنوته ٽيچر ٽريننگ ڏني ويندي انهيَ ۾ سائين محمد اسماعيل صاحب انهيَ پروگرام جو ڪوآرڊينيٽر ھيو انهيَ پروگرام ۾ سائين يونيوسٽي کي ساڍا ڏھ ڪروڙ رپيه ڪمائي ڏنا.

ڪجهه سال نوڪري ڪرڻ کانپو انهيَ ساڳي يونيورسٽي ۾ پي ايڇ ڊي ۾ داخلا ورتائون انهيَ ۾ به ڪافي مشڪلاتن  کي منهن ڏيڻو پيو پر سڀني شين کي منهن ڏيندي ٢٠١۵ع ۾ پي ايڇ ڊي جي ڊگري حاصل ڪيائين انهيَ وچ ۾ ٢٠٠۵ع ۾ اسٽنٽ پروفيسر ۽ بلڪ رليشن آفيسر طور پڻ خدمتون سرانجام ڏنيون٢٠١٦ع ۾ اسوسيئٽ پروفيسر مقرر ٿيو ۽ پوِء ٢٠١٧ع ۾ جڏهن سڀ ڊآڪومينٽيشن پوري ٿي ۽ يونيورسٽي کي پنهنجا ارپيل ٢٠ سال مڪمل ٿيا ته ٢١ ۾گريڊ اپگريڊ ڪيو ويو ۽ پروفيسر مقر ڪيو ويو ان کان علاوه ڪيڊيٽ ڪائونسلنگ جو مينچر ۽ اسڪالرشپ پروگرام ۽ ٻين ڪيترن ئي شعبن ۾ خدمتون سرانجام ڏنائون.

ھن وقت سائين محمد اسماعيل ڪنڀر ذرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام ۾٢١ گريڊ ۾ پروفيسر ۽ ڊپارٽمنٽ آفايگريڪلچرل ايڪسٽينشنل جو چئيرمين آهي ۽ ڊاريڪٽر طور پڻ ڪم ڪري رهيو آهي جنهن ۾ شاگردن کي اسڪالرشپ ڏيارڻ جاب افيئر ۽ يونيورسٽي جا انرنيشنل لينڪيچ ڊولپ ڪرڻ پڻ شامل آهي.

انکان علاوه سندس پنهنجي علائقي جي غريب ٻارن جو اونو ھر وقت دل ۾ ھوندو اٿس جڏهن سائين سان منهنجي ملاقات ٿي ته محسوس ٿيو ته اڄا به ڪوآھي جيڪو ٻين لاء سوچي ٿو ٻين جي ٻچن کي پنهنجو ٻچو سمجهي ٿو پنهنجي علائقي جي فڪر جو داستان ھر نئين شخص سان اوري ٿو ۽ اھا ئي لگن ھئي جنهن جي ڪري ھن پنگريو ۾ ھڪ عاليشان اسڪول تعمير ڪرائي آهي جيڪا سنڌ ايجوڪيشن فائونڊيشن جي سھڪار سان به پھچ ٻارن جي لاِء تعليم جو ذريعو بڻيل آهي سائين جي ڪٺين ۽ جدوجهد سان ڀريل زندگي ھر انهيَ شاگرد توڙي شخص لاِء بھترين مثال آھي جيڪي ھن ھيڏي ٽيڪنالاجي جي دور ۾ به پڙھن نٿا يا وري پنهنجو قصور ٻين جي قلھن تي اڇلائين ٿا يقينن جيڪڏهن ايرادا اٽل ھجن ته ڏونگر پاڻھين ڏري پوندا.

The practical work is carried under supervision of Sohail Sangi, 

at Media and Communication Department, University of Sindh

#AftabGul, #IsmailKumbhar,

Saira Chandio Profile Sindhi

 Not reporting based.

 Intro is too traditional

Mind spelling 

Not reporting based.

Not written in profile style

 While repeating, or sending revised or corrected file mention it in email and also in the text file

To know why this file is being sent again

سائرهچانڊيو

رول نمبر : 47

Profile

استاد : سر سوھيل سانگي

 

شخصيت : جاويد سوز ھالائي جي زندگي جو حوالو(سنڌ جو ھڪ عظيم شاعر ۽ ان جي زندگي جي جدوجھد)

 

سنڌ ھڪ وڏو صوبو ھوجڻ جي ڪري ھن ۾ ڪيترائي شھر موجود آھن. ھي شھر پنھنجي ھڪ الڳ الڳسڃاڻپ رکن ٿا. ھنن شھرن ۾ ھڪ شھرھالا ۽ ان کان اڳيان پوراڻوھالا ھي ٻئي شھرسنڌ ۾  شاعري، ادب، ۽ سنڌي ڪلچر جي سڃاڻپ رکن ٿا. ھن پوراڻي ھالا ۾ھڪ گھراڻو سوز ھالائي جو به آھي.سوز ھالائي جي گھر ۾ جنم وٺندڙجاويد سوز آھي.

جئين ته ڪنھن عام  گھر ۾ ٻار پيدا ٿيندو آھي ته ان جي تربيت به عام ٻارن وانگر ٿندي آھي .ان جو مطلب اھو ئي آھي ته جاويد جو بابا سنڌ جو ھڪ عظيم شاعر ٿي گذريو آھي ته ھنجو ننڊپڻ ۽ جواني  جي تربيت ھڪ شاعري ۽ ادب جھڙي ماحول ۾ ٿيل آھي . جنھن جي ڪري نه چاھيدي به ھن جو پيار شاعري سان ٿي ويو ۽ ھن ستين ڪلاس کان ٻارن جي حوالي سان شاعري لکڻ شوروع ڪئي . جڏھن ھن پنھنجي بابا کان شاعري جي باري ۾ پڇيو ته ھن جي بابا ھن کي شاعري ڪرڻڻ کان صاف انڪار ڪري ڇڏيو ڇو ته ھن جو بابا به ھڪ شاعرھو جنھن جي ڪري ھن جي بابا ھن کي چيو ته شاعري ھڪ بھترين ھنر ته آھي . پر ھن جي پويان سماجي ضرورتون پوريون نه ٿيو ٿين. ان جي ڪري ھن لڪي لڪي گھر ۾ پيل شاعري جا ڪتاب ۽ اخبارون پڙھڻ شوروع ڪيون.

ان کان پوئي ھي ستين ڪلاس ۾ ھو ته ھن شاعري ڪرڻ شوروع ڪري ڇڏي. ۽ اھا شاعري  اخبار ۾ ڇپجندي ھئي.جنھن جو نالو آفتاب اخبار ھو. اھا اخبار ان دور جي مشھور اخبار ھئي.ھن ميٽرڪ ھالا بوائز اسڪول مان حاصل ڪئي. ھي ميٽرڪ ۾ ھڪ موڪمل شاعر ٿي ويو ھو. ۽ ھن سان شاعر جي حثيت ۾ شھداد پور ۾ ھڪ شام ملائي وئي.جنھن ۾ سنڌ جا وڏا وڏا شاعر نصير مرزا، زوار نقوئ جھڙا شاعرھن شام ۾ موجود ھئا. ۽ ان کان پوء ھن ڪيترائي ڪتاب به لکيا آھن جئين ته ھن 2003 ۾ پھريون ڪتاب لکيو ھو.جنھن جو نالوآھي(شام غم) جيڪو ڪربلا جي حوالي سان آھي ۽ ان کان علاوه (گلن جھڙا ٻارڙا) جيڪو ان وقت ڇپجي نه سگھيو. ان سان گڏ ھن اڑدو جي شاعري به ڪئي آھي .ان  ڪتاب جو نالو آھي (برف سي لڑکئ) ۽ ان کان علاوه ھڪ ٻيو سنڌي جو ڪتاب لکيو آھي. جنھن جو نالو آھي (جاڳ ازل جي) جيڪو مارڪيٽ ۾ اچي ويو آھي.

1998 کان وٺي 2000 تائين ھن الڳ الڳ اخبارن ۾ ڪم ڪيو.ان اخبارن ۾ ھن ڪالمبه لکيا جن کي ھن ڪتابن جي شڪل ۾ به آندو. ھن انٽر اسلاميان ڪاليج ھالا مان حاصل ڪئي. ان کان پوء ھن سنڌ يونيورسٽي مان سوشيولوجي ۾ ماسٽرس ڪئي ۽ ايم فل بهھن ھتانڪئي . ان کان پوء2000ع ۾ جڏھن ھن جي عمر19 سال ھئي. قل پاڪستان شاعري ۾ ھن ھڪ شعر پڙھيو ھو جنھن ۾ سڄي پاڪستان مان تمام وڏا شاعر آيل ھئا. جئين ته امجد اسلامي ، احمد فراز ڪتيل شفائي، ھن ان قل پاڪستان شاعري ۾ احمد فراز جو شعر پڙھيو ھو .

اب کے ہم بچڑے تو،،

شايد خوابوں ميں مليے،،

انن وڏن شاعرن سان گڏ ھن شاعري ڪئي.اھو ڏينھن ھن لاء تمام خوشي جو ڏينھن ھو. ۽ ان وقت اخبار ۾ لکيو ويو ته ھن شاعري جو پھريون شاعر جاويد سوز ۽ ٻيون شاعر احمد فراز آھي اھوٻڌي ھن کي ٻيڻي خوشي ٿي.

ان کان پوء ھڪ ننڊي ڳوٺ مان سماجي حيثيت ۾ اقوامي متحده جنھن جو ھيڊ ڪوارٽر نيويورڪ ۾ موجود آھي ان اقوامي متعده جي جرنل اسيمبلي ۾ھن شرڪت ڪئي .ان دور جو جرنل سيڪيرٽري مارڪي مون ھو . جنھن سان ھن اتي مولاقات ڪئي.ھي ٻئي وقت جيڪي ھن جي زندگي جا نه صرف ھڪ وڏي خوشيء جو بائث ھئا.پر ھن جي زندگي جي لاء ھڪ وڏي ڪاميابي ۽ عزازپڻھئا.جاويد جنھن ھڪ ننڊي گھراڻي ۾ ته جنم ورتو اڄ ھن جو مڪام ڏسي  نه ٿو لڳي ته ھي ھڪ ننڊي گھراڻي جو فرد آھي. نه صرف ھن پنھنجي شاعري کي ھڪ منزل تي پوڄايو آھي پر ان سان گڏوگڏ ھن پنھنجي ننڊي ھوندي دوستن سان ھڪ تنظيم ٺاھي ھئي . جنھن جو نالو ھنن ٻالڪ ويلفئر اسوسويشن رکيو ھو . ان ۾ ھنن پئسا گڏ ڪري اسڪول جي غريب ٻارڻن کي ڪاپيو وٺي ڏنيون ھون . اڄ اھا ھڪ وڏي سوچ ۾ تبديل ڪريان کيھڪ وڏي پيماني تي پھچايو آھي جنھن جو نالو سنڌ ڪميونٽي فاونڊيشن رکيوآھي. ھي ھڪ ادارو جنھن ۾ ڪيترائي نوجوان ھن اداري ۾ ڪم ڪري رھيا آھن. انن جو چوڻ آھي ته ھي ھڪ اداري سان گڏوگڏ اسان جي لاء ھڪ ھنر جو ذريعو آھي. ھن اداري ۾ نوجوانن ڪم ڪري پنھنجو ھنر ڏيکاريو.ھن ۾ ھڪ تعليم ادارو به کوليو ويوجتي ڪيترن ئي نوجوانن ھتي انگريزيسکڻجو ھنر حاصل ڪيو. انن جو چوڻ ھو ته ھي سڀ سر جاويد جا ٿورائتا آھن ان جي مھرباني سان ھنن کي انگريزي سکڻ جو موقعو مليوآھي.

ڏٺو وڃي ته ھڪ عام انسان پنھنجي زندگي ۾ محنت ڪري نه صرف پنھنجي پرضرورت مندن جيھڪ ھنر ذريعي مدد ڪري انن جي زندگي به سواري سگھجي ٿي.اڄ سر جاويد محنت ڪري جھڙي مقام تي پھتو آھي . اسان جي لاء ڪنھن شخصيت کان گھٽ نه آھي

The practical work is carried under supervision of Sohail Sangi, 

at Media and Communication Department, University of Sindh 

#SairaChandio

Komal khan Profile SIndhi

Pls mind spelling

Not reporting based

Not in profile format

Normally profile not be written on a blood relative, particularly during studies

Do not resend again

Komal khan

Roll no 28 

M.A previous 

عبدل ستار ڪورائي ھڪ محنتي انسان   

اڄ مان جنھن شخصيت جي باري ۾ توھان سان ڳالھ ڪندس اھا آھي ھڪ عام انسان جنھن ڏيھن رات محنت ڪري پاڻ کي تر قي جي راح  تي پونھچايو 

   ۡعبدال ستار ڪورائي  

عبدل ستار ڪورائي کي مان اعين سڃاڻيان ٿي ھو اسانجو رشتيدار آھي ۽ انھن  جي باري ۾ سڀ چوندا آھن ته ھن پنھنجي محنت سان پاڻ کي وڏين انچاين تائي پو نھچايو  

عبدل ستار ڪورائي جي پيدايش 1960 ۾ ھڪ ننڊھڙي ڳوٺ مورو ۾ ٿي ھو ھڪ غريب گھراني ۾ پيدا ٿيو سندس پڙ ھڻ لکڻ جو ڏاڊو شوق ھو ھو ننڊپڻ کان وٺي ھوشار ھو ما پي غريب ھئا پوء بي پھنجي ٻار جي پڙھائي ۾ ڪوبي سمجھتو نه  ڪين  ۽ محنت ڪري جيڪي پيسا ٿيندا ھئا ھن جي پڙھائي ۾ لڳائندا ھئا ھن بي پنھجي ما پي جو نالو ھميشا فخر سان بلند ڪيو ۽ پنھنجو وقت پڙھائي ۾ وقف ڪيئي ۽ ايڏي محنت ڪيائي جو ھن سڪولرشپ حاصل ڪئي اٽلي ۾ عالا تعليم لاء ھواٽلي ۾ انجينيرنگ جي تعليم حاصل ڪرڻ لڳو پنھنجي محنت ۽ لگن سان امتحان ڏاڊي سٺي نمبرن سان پاس ڪيائين ۽ ان کان پوء جڏھن ھو پاڪستان آيو ته ھن کي ائير فورس ۾ ونڃڻ جو شوق ٿيو ۽ ھن ٽيسٽ لاء تياري ڪئي ۽ ڏيھن رات محنت ڪري ھو سليڪٽ ٿي ويو ۽ ھر ٽيسٽ پاس ڪيائي ۽ ھڪ وڏي اھدي تي فائز ٿيو ۽ ايڏي ترقي ڪيائن جو پنھنجي ما پي لاء ھڪ  آليشان گھر تعمير ڪريائين ۽ ھو ڏيھو ڏيھن ترقي ڪندا ويا ۽ ڪٿان کان ڪٿي پونھنچي ويا ھڪ غريب ماء پي جو پٽ پنھنجي محنت سان پاڻ کي عالا درجي تي پوھنچايو,ھن پاڪستان ۾ ھڪ ڊاڪٽر سان شادي ڪئي ۽ اڃ ھن جو ٽي نياڻيون آھن جنھن کي عالا تعليم پرائڻ لاء انھن لنڊن ۽ اوسٽريلريا موڪليو اڄ انھن وٺ زندگي جي ھر آسائش موجود آھي ۽ اھيو سڀ اڻ کٺ محنت جو نتيجو آھي اڃ ھو ريثيارڊ آوفيسر آھن پر ھڪ سٺي زندگي گذارن پيا ماڻھون انھن تي رشق  ڪندا آھن ۽ تعريف ڪندا آھن انھن جي قابيليت جي عبدل ستار ڪورائي پنھنجي زندگي تي ڪتاب بي لکيو جنھن جو انوان آھي ۡانچا پندھ پھاڙ جا 

جنھن ۾ ھنن پنھجي زندگي جا ننڊا وڏا وقيات بيان ڪيا آھن اھا ڪتاب الاھي خوبصورتي سان لکيل آھي ۽ سنڌي ۾ لکيل آھي ان ۾ انھن لکيو آھي ته انھن ڪئين تڪليفون ڏٺيو پر آخر ۾ ان جو سلو بي مليو ۽ ڪئي حسين واقيات بي ته اٽلي ۾ انھن کي ڪيڏا سٺا دوست مليا ۽ ھو اھو وقت ڪڏھن بي نه وساريدا ۽ الاھي ڳالھيون جنھن سان ھر ماڻھون کي حوصلو ملي ۽ ھو ڪڏھن ھمت نه ھاري اڄ عبدلستار ڪورائي جو ڌيون بي انھن وانگر محنت ڪري پنھنجي پيء جو نالو روشن ڪري رھيون آھن انھن جو ڪو پٽ نه آھي پر انھن پنھجي ڌين کي ڪڏھن بي پٽ کا گھٽ نه سمجھيو ۽ انھن جي ھر خواھش پوري ڪئي ,ھڪ ڏيھن عبدل ستار چاچا اسان جي گھر آيا انھن جي پرسنالٽي ۽ ڳالھڻ جو انداز سڀ قابلي تعريف ھئا ھنن اسان جي گھر لنچ ڪيو ۽ الاھي سٺو لڳو انھن سان ملي انھن ٻودھايو ته انھن پنھنجي ٻارن کي پوري اجازت ڏني آھي ته ھو ڪنھن بي شوبي ۾ وڃن انھن چيو ته اگر اسان پنھنجي ٻارن کي اھيا اجازت نه ڏيندا سين ته ھو بلڪل بي دل چسپي  نه  وٺھندا ۽ خوش نه ھوندا انھن چيو ته انھن جي گھر واري پنھنجي ڌي کي ڊاڪٽري جي شوبي ۾ اچڻ جو چيو ڇو جو اھي پاڻ بي ھڪ ڊاڪٽر آھن پر انھن جي نياڻي کي ان ۾ دل چسپي نه ھئي پوء انھن پنھنجي گھر واري کي اھا ڳالھ سمجھائي ۽ ھو سمجھي وئي ۽ انھن جي ڌي بزنس ۾ عالا تعليم حاصل ڪئي,عبدل ستار ڪورائي جي زندگي مان اسان کي اھيو سبق ملي ٿو ته محنت سان اسان ھر مشڪل آسان ڪري ٿا سگھون ۽ ڪاميابي حاصل ڪري ھڪ سٺي زندگي بسر ڪري سگھون ٿا.  

The practical work is carried under supervision of Sohail Sangi, 

at Media and Communication Department, University of Sindh

Hameedullah Tunio Sindhi, Profile

File name, subject line are wrong

Name and topic / headline not in Sindhi

Do not send again unless asked 

To be checked

Hameedullah Tunio

MMC Roll No:21

 

منهن تي سدائين مرڪ سجائي هلندڙ هر ماڻهوءَ سان نهايت ادب ۽ احترام سان ملندڙ ميهڙجي جي مٽيءَ مان جنم وٺندڙ 45 سالن جي ايڊووڪيٽ سجاد احمد چانڊئي جي زندگيءَ تي هڪ نظر

اڪثر والدين جي اها خواهش هوندي آهي ته اسان جو ٻار وڏو ٿي ڊاڪٽر ٿئي يا انجنيئر ٿئي پر ميهڙ جي  مٽيءَ مان جنم وٺندڙ  هن پياري ماڻهوءَ هر ماڻهوءَ سان پنهنجائپ سان ملندڙ ايڊووڪيٽ سجاد احمد چانڊئي جي اها پنهنجي خواهش هئي ته هو وڪيل ٿئي هن جي والدين جو ٻئي ڪنهن شعبي ۾ وڃڻ لاءِ هن تي ڪوبه دٻاءُ ڪونه هيو جنهن ڪري ئي هن خودمختيار ٿي وڪالت ۾ وڃڻ جو فيصلو ڪيو هن وڪالت کي پنهنجو مقصد بڻائي ننڍي هوندي کان ئي ڪتاب پڙهڻ شروع ڪيا محنت ڪرڻ ۾ لڳي ويو نرسريءَ کان وٺي ايم اي تائين ميهڙ ۾ پڙهڻ کان پوءِ هن هوائن جي شهر حيدرآباد جو رک ڪيو ۽ جناح لا ڪاليج ۾ داخلا ورتي ۽ تمام گهڻي محنت ڪري هن وڪالت جي ڊگري حاصل ڪئي  ان محنت جو ئي نتيجو آهي جو اڄ سجاد احمد چانڊيو پاڪستان جي ناليوارن وڪيلن ۾ليکيو وڃي ٿو.

2003ع ۾ هن کي وڪالت جي ڊگري ملي ۽ هلندڙ سال 2020ع ۾ هن کي وڪالت ۾ 17 سال ٿي چڪا آهن ۽ ان عرصي دوران هو ڪيترن ئي تاريخي ڪيسن جي فتح پنهنجي نالي ڪري چڪو آهي هن ڪيترن ئي مظلومن کي ڦاهيءَ جي فندي تي لٽڪڻ کان بچايو آهي اهو ئي سبب آهي جو جڏهن سجاد احمد چانڊئي وڪالت جي ڊگري حاصل ڪئي ته ان ٽائم رسول بخش پليجي وٽ جونيئر وڪيل طور ڪم ڪيو  هن عوامي خدمت تي يقين رکندي پنهنجو پاڻ کي مڃايو آهي.

 ڪراچي کي سنڌ کان ڌار ڪرڻ جي سازش، سنڌ جي پاڻيءَ تي ڌاڙي، ڌاري آبادگاري ۽ سنڌ سان ٿيندڙ سمورين زيادتين خلاف عوامي تحريڪ طرفان 2017 ۾ اسلام ڪوٽ کان ڪراچيءَ تائين نڪتل 32 ڏينهن جي لانگ مارچ ۾ سجاد احمد چانڊئي پيرين پنڌ هلي پير پٿون ڪري سنڌ دشمنن کي للڪار ڪئي هئي ۽ هو اڄ به وڪالت ذريعي سمورن سنڌ دشمنن کي للڪاريندو پيو اچي اهڙن ماڻهن لاءِ ئي لطيف سائين چيو آهي ته

ڪنڊا مون پيرن توڻي لک لڳن

آڱر آڱوٺي نه مري ڇپون پير ڇنن

ويندي ڏانهن پرينءَ جتي جات نه پائيان

 اڄ هو جڏهن صبح جو سوير قاسم آباد مان ڪورٽ طرف روانو ٿيندو آهي ته ظالم پريشان هوندو آهي ۽ مظلوم خوشي محسوس ڪندو آهي هو اڄ ناليواري وڪيل طور سڃاتو وڃي ٿو پر اڄ به هن جو هر ماڻهوءَ سان ملڻ جو انداز ڏاڍو وڻندڙ لڳندو آهي هو نئين ماڻهوءَ سان به جڏهن ملندو آهي ته اڳلو ايئن محسوس ڪندو آهي ته ڄڻ ڪيترن ئي سالن کان پنهنجي ملاقات ٿيندي پئي اچي.

 سجاد احمد چانڊئي جهڙا ماڻهو اسان جي سماج ۾ تمام گهٽ پئدا ٿيندا آهن جيڪي وڏي منزل ماڻڻ کان پوءِ به عوامي خدمت جو جذبو رکندا هجن ڪيترائي وڪيل ته وڪامجندي دير ناهن ڪندا هو ڪجهه ٽڪن جي لالچ ۾ پنهنجي قوم سان غداري ڪندا رهندا آهن ۽ هو پنهنجو ميار ڪيرائي وجهندا آهن پر سجاد احمد چانڊيو انهن سڀني  کان منفرد ٿي ڪري سماج ۾ ڪردار ادا ڪيو آهي هو ڪڏهن به ڪنهن ظالم آڏو نه جهڪيو آهي ۽ نه ئي وڪيو آهي اهڙن ماڻهن لاءِ ئي شاعر چئي ٿو.

جيڪو ماڻهو ڪونه وڪاڻو

 سو ئي ماڻهو موتيءَ داڻو

 هڪ سوال جي جواب ۾ هن ٻڌايو ته مون کي هڪڙي ڪيس ۾ تمام گهڻي خوشي محسوس ٿي هئي اهو ڪيس هي هيو ته جڏهن افتخار چوڌري چيف جسٽس هيو ان ٽائم ٿر جي هڪ غريب هاريءَ ارجن ڪولهيءَ کي پوليس واري اگهاڙو ڪري ڳوٺ ۾ گهمايو هيو ان تي ان ٽائيم جي چيف جسٽس افتخار محمد چوڌري سوموٽو نوٽيس ورتو هيو سپريم ڪورٽ طرفان جاچ هلندي رهي ان دوران ئي ڊڪٽيٽر پرويز مشرف جي حڪومت چيف جسٽس افتخار محمد چوڌري کي هٽائي ڇڏيو هيو ۽ جيڪو نئون چيف جسٽس آيو ان ڪيس کي ڪوڙو قرار ڏئي خارج ڪري ڇڏيو ۽ ان غريب مٿان مصيبت اها آئي ته سيشن جج ان خلاف اپيل داخل ڪئي ته هن ڪوڙو ڪيس داخل ڪيو آهي ۽ پوءِ هن غريب جو بچڻ مشڪل ٿي پيو ۽ پوءِ جڏهن ان غريب هاريءَ کي منهنجي خبر پئي ته هو دوستن معرفت مون وٽ اچي پهتو ۽ پوءِ مون ان جو ڪيس کنيو ۽ دليل ڏئي ڪيس کي ختم ڪرائي غريب جي جان بچائي هن ٻڌايو ته ان ڪيس ۾ مون کي تمام گهڻي خوشي محسوس ٿي.

سجاد احمد چانڊئي ٻڌايو ته مختلف روڊ، رستن ۽ پارڪن تي سرڪاري پارٽين جي فردن جا نالا هجڻ جي خلاف مون هاءِ ڪورٽ ۾ ڪيس داخل ڪيو جنهن ۾ مون چيو ته روڊن رستن ۽ پارڪن تي سرڪاري پارٽين جي خاندانن جي فردن جا نالا هجڻ بجاءِ انهن تي اديبن، شاعرن، ليکڪن، دانشورن سميت سمورن سنڌ دوست  جا نالا هجڻ گهرجن جيڪو ڪيس پڻ مون کٽيو ۽ عدالت انهن جاين تان سرڪاري پارٽين جي خاندانن جي فردن جا نالا هٽائڻ جو حڪم ڏئي انهن تي اديبن، شاعرن، دانشورن ليکڪن ۽ ٻين سنڌ دوستن جا نالا لڳرائڻ جو حڪم ڏنو.

سجاد احمد چانڊئي چيو ته مان اڄ جنهن منزل تي پهتو آهيان اهو منهنجي ڪيل محنت جو ئي نتيجو آهي ان ڪري اڄ جي نوجوان کي محنت ڪري اڳتي اچڻ گهرجي ۽ محنت ڪنهن به ماڻهوءَ جي رائيگان ڪونه ويندي آهي جيڪو به ماڻهو محنت ڪندو اهو پنهنجي مقصد ۾ ضرور ڪامياب ٿيندو.

The practical work is carried under supervision of Sohail Sangi, 

at Media and Communication Department, University of Sindh

#HameedullahTunio, 

Yasir Noohani Profile Sindhi

Subject line and file name are wrong

Student's name in medium is missing

Do not insert fotos in the text file

Intro is too long

Do not send it again unless asked

Will be checked

Yasir Hussain S/O Nawaz Ali

Roll No: MMC     62 -2020

 (شاعر: فدا حسين ساه)

مرڪون ء محبتون ونڊيندڙ شاعر فداحسين شاه (بيوس)

 

هُن تي ڪُجهه لکڻ لاءِ قلم کي آريسر جي ڇڏيل اسڪاچ مان ٻوڙڻو پوندو، يا ديوداس کان دل اُڌاري وٺڻي پوندي، تڏھن ئي هن شخص تي شاندار لکي سگهبو، باقي ٿيلي جي ڪُنڊُ ٽوڙي ديسي مڌيرا مان قلم ٻوڙڻ سان هن جي قلندرانه ڪيفيت واري شخصيت  سان انصاف نه ڪري سگهبو، ڇاڪاڻ ته هُو پرھ جو پياڪُ آھي! هُو مئخاني جي مريادا جو اهڙو قدردان آھي جو پيمانه به هن جي حُڪم جا پابند ٿي پوندا آھن. هُو جيڪو هر روز سنڌيا ويلي شنان ڪرڻ لاءِ نيري نديءَ ۾ لُڙھي ٿو، 

ڪڏھن ٻنان ٻوڙ پيئندي ٻُڏي به ٿو ته ڪڏھن عدم دلچسپيءَ جي ڪري تري به ٿو.

هُن جون سُونهن شناس اکيون جڏهن خمارن جي کيپ ۾ ٻُڏي وينديون آھن، تڏھن هُن کي نه رڳو حُسن وڻندو آھي، پر هُو شاعريءَ جي سمندر ۾ به ترندو آھي، ۽ هُن جي دل تي ڪيئي شعر تري ايندا آھن. هُو شاعري ٻُڌڻ جو بنهه گهڻو شوقين آھي. مشاعرن ۾ وڃڻ به سندس بهترين مشغلو آھي. هُو نه رڳو پرھ جو پياڪُ آھي، پر هُو سنڌُوءَ جي مٺي جل جو به متوالو آھي. هُو سنڌُ جو عاشقُ آھي، سنڌي ماڻھن جو عاشقُ آھي، سنڌي شاعريءَ جو عاشقُ آھي، هُو ڀٽائيءَ جو پاٺڪ آھي، هُو اياز شناسي به ڄاڻي ٿو ته، آريسر جي نثر کان وٺي امرتا پريتم تائين سڀني کي پڙھي ٿو.

ھُو هڪڙو اهڙو بي پرواھ بادشاھ آھي، جنهن کي ڪنهن جي به پرواھ ناھي، هُن کي پرواھ آھي ته صرف پنهنجي ماءُ جي جنهن کيس نو مهينا پيٽ ۾ پالي هن جهان ۾ جنم ڏنو، هن کي پرواھ آھي ته اُنهن وڻن ۽ هوائن جي جيڪي هن کي انبن جي ديس ۾ آڪسيجن ڏين ٿا. هن کي پرواھ آھي سنڌُوءَ جي شيتل جَل جي جنهن کي پِي هُو هينگ اوور اُتاري ٿو. هُن کي ڪنهن به عُقاب جو اُلڪو ناهي، پر اُن پکيءَ جي پرواھ ضرور آھي، جيڪو علي الصبح جو اُٿندي مٺي لات لنوي ٿو.

انبن جي ننگري ميرپورخاص جي تعلقي ڊگهڙي ۾ رهندڙ ان بادشاھ جو اسم گرامي آھي فدا حسين ۽ سندس ذات شاه آھي. سدائين اکين تي عينڪ ۽ مُنهن تي هلڪي مُرڪ هن جي شاندار سُڃاڻپ آھي. سيد فدا حسين شاھ بيوس جا وڏا اصل ايران سان تعلق رکندا ھئا جيڪي بعد ۾ اتي جا ڪجھ حالات صحيح نه ھجڻ جي ڪري سائين جا وڏڙا سن ارڙھن سو ڌاري ھجرت ڪري افغانستان آيا ۽ پوء ڪجھ عرصو افغانستان جي علائقي دڪي ۾  رھڻ کانپوء  1903ع ڌاري سنڌ ھجرت ڪري آيا. سائين فدا حسين شاھ بيوس جنھن سيد شير جھان شاھ جي گھر ۾ سن 1937ع ۾ اک کوليائون سائين جيڪو پنھنجي ڀائرن ۽ ڀينرن ۾ ٽئي نمبر تي آھي. سائين بيوس صاحب جنھن پنھنجي شروعاتي تعليم ڊگھڙي شھر جي پرائمري اسڪول ۾ پرائي ۽ ان کانپوء وڌيڪ تعليم   گورنمنٽ بوائز ھائي اسڪول ٽنڊو جان محمد ۾ حاصل ڪيائين. سائين سيد فدا حسين بيوس صرف انٽر تائين تعليم حاصل ڪيائون. سيد فدا حسين بيوس تعليم مڪمل ڪرڻ کانپوء ڪجھ عرصي تائين ٽائون ڪميٽي ڊگھڙي اندر سيڪريٽري طور به ڊيوٽي سرانجام به ڏئي چڪو آھي.

سيد فدا حسين بيوس جنھن کي شروعات کان ئي شاعري ۽ ادب سان ڏاڍو چاھ ھوندو ھو تنھنڪري سائين پنھنجي گھر اندر ھڪ ننڍڙي لائبريري به قائم ڪئي جنھن اندر پنج سو کان به وڌيڪ ڪتاب موجود آھن جيڪي ادب ۽ شاعري جي موضوعن تي آھن.  سيد سائين فدا حسين شاھ بيوس پنھنجي ڳوٺ ۾ اسڪول جي کوٽ ھئڻ جي ڪري پنھنجي اوطاق کي اسڪول ۾ تبديل ڪرائي پنھنجي ڳوٺ جي ٻارن جو مستقبل سنواريون ۽ پاڻ به ھڪ بطور استاد طور پنھنجون ڪاوشون به  سرانجام ڏنائون. سائين فدا حسين شاھ بيوس  جيڪو سائين مرتضي شاھ ڏاڏاھي جي شاعري کان متاثر ٿي سن 1976ع ۾ پنھنجي شاعري جي شروعات ڪيائين ۽ ڪجھ عرصو گذرڻ کانپوء سائين پنھنجي پاڻ کي بيوس لقب به ڏنائين. سائين پنھنجو بيوس لقب ڀٽ جي گھوٽ لطيف جي وائي کان متاثر ٿي پاڻ کي بيوس جو لقب ڏنائين هلايو ته ھلي وڃي بيھاريو ته بس، واڳ ڌڻي تنھنجي وس آئون ڪا پاڻ ويھڻي. اھو بيوس لقب ايترو ته مشھور ٿيو جو اڄ به سائين کي بيوس لقب سان ڃاتو سڄاتو وڃي ٿو.

سائين سيد فدا حسين بيوس جنھن سنڌي، اردو، ۽ سرائيڪي ٻولين ۾ ئي شاعري ڪيائون.سيد فدا حسين شاھ بيوس  سنڌ مٿان ڌاڙيلن جي دور ۾ تنھن دور جي وڏيرن جي بڇ تي ٿيندڙ سنڌ جي غريب ماروئڙن  تي ٿيندڙ ظلم  ويساگھات، ڏاڍھ، کي ڏسي ڪري پنھنجي شاعري جو گھڻون ڀاڱو انھي اٻوجھ لاچار ماڻھن جي بيوسي ڏسي انھي موضوع تي شاعري ڪيائين. ان کان علاوا سائين پنھنجي شاعري ۾ امن، پيار ۽ ڀائيچاري جو پيغام ڏنو آھي.

سيد فدا حسين شاھ بيوس ھڪ سو کان به وڌيڪ گيت لکيا جن کي سنڌ جي مشھور فنڪارن ريڊيو پاڪستان جي پليٽ فارم تي ڳايائون جن ۾ سجاد يوسف، ثريا  سومرو، ثمينه ڪنول، ديبا سحر، الله ڏنو خاصخيلي ۽ ٻين به ڪيترن فنڪارن پنھنجي فن جو مظاھرو ڪيائون ۽ شھرت ماڻيائون.سيد فدا حسين شاھ بيوس ڌاڙيلن جي دور ۾ گلوڪار سجاد يوسف طرفان ڳايل گيت ´´ڪنھن کي ڪيئن چوان`` جنھن جڳ مشھوري شھرت ماڻي جنھن شاعري تي سائين کي ايوارڊ سان به نوازيو ويو.

سيد فدا حسين شاھ بيوس جنھن سنڌي فلم ´قرب جا قيدي` لاء به ھڪ گيت لکيو ھو. جيڪو گيت به تمام گھڻو مشھور ٿيو.سيد فدا حسين شاھ بيوس ڪيتريون ئي ادبي ڪچھريون ڪوٺاھي ادب کي ھٿي وٺائڻ جي ڪوشش ڪيائين. ڊگھڙي جي تاريخ جو سڀ کان وڏي ادبي پروگرام شاعر مرتضي شاھ ڏاڏاھي سان شام ملھائي جنھن ۾ ناليواري فنڪارن، اديبن، ۽ شاعرن شرڪت ڪئي.

سيد فدا حسين شاھ بيوس سنڌ جي مختلف ادبي ميلن، ڪچھرين ۽ ريڊيو پاڪستان جي مختلف پروگرامن ۾ شريڪ ٿي پنھنجي ڏات جا گل وکيري شاعرن جي دنيا جو وڏو نالو ڪمايائين ۽ سندس سنڌي شاعري جو مجموعو پڻ ڇپائي واري مرحلي ۾ آھي ان کان عواوا انگريزي ۾ ´´انسانيت`` جي موضوع تي ھڪ ڪتاب لکيو جيڪو ڪجھ مجبورين سبب ڇپجي نه سگھيو ۽ سندس خواھش آھي ته ڊگھڙي ۾ لائبريريون به قائم ڪرائجن ۽ ادبي ڪچھريون ڪوٺائجن ته جيئن ڊگھڙي مان موڪلائجي ويل ادب ۾ ھڪ ڀيرو ٻيھر ساھ پوي ۽ نئي زندگي ملي.

The practical work is carried under supervision of Sohail Sangi, 

at Media and Communication Department, University of Sindh

#YasirNoohani

Jaweria Salahuddin Profile Urdu

We had to search and write ur roll no here

Do no send again unless asked

۔ لکھنے والے کون ہے؟ کس کلاس کا ہے کیا رول نمبر ہے؟

۔ پروفائیل میں فوٹو بھی ہونا چاہئے۔

 ۔ فائیل نیم غلط ہے تیسری اسائنمنٹ پر بھی  فائیل نیم اور اسٹوڈنت کا نام غائب۔۔۔

۔ انگریزی الفاظ استعمال نہ کریں 

۔ صرف شخصیت سے انٹرویو ہے۔ پرائمری ڈیٹا میں ایک ہی سورس استعمال کیا گیا ہے۔ اس کومزید رپورٹنگ بیسڈ ہونا چاہئے تھا۔ 

۔دوبارہ نہ بھیجا جائے جب تک کہ ہدایات نہ دی جائیں۔ 

Sarfraz Jokhio

سرفراز احمد جوکھیو:۔

کوئی انسان چھوٹا بڑا نہیں ہوتا ہر انسان کے اندر کوئی نہ کوئی قابلیت چھپی ہوتی ہے۔ایسے ہی ایک چھوٹے گاؤں میں پیدا ہونے والا بچہ سرفراز احمد جوکھیو کو بچپن سے ہی آگے بڑھنے کا بہت شوق تھا سرفراز احمد جوکھیو شہر خیرپورناتھن شاہ تعلقہ گاؤں گوجو میں 1962 میں پیداہوئے۔

سرفراز احمد کا تعلق ایک چھوٹے گاؤں سے تھا۔سرفراز احمد نے پرائمری سے لے کر میٹر تک کی تعلیم اپنے گاؤں سے حاصل کی۔لیکن سرفراز احمد صرف یہیں نہیں رُک جانا تھا سرفراز میں آگے بڑھنے کا جذبہ اور لگن تھی۔سرفراز احمد جوکھیو کے چاچا ایک ڈاکٹر تھے۔جس کو دیکھ کر سرفراز کو شوق ہوا وہ بڑھے اور ایک قابل انسان بنے۔سرفراز احمد جوکھیوں کے والد ایک تپے دار تھے اورسرفراز احمد کا ایک بڑا بھائی ڈاکٹر اور ایک سول انجینئر ہے۔سرفراز احمد نے جب انٹراچھے(Grade) میں پاس کیا پھر سرفراز نے مہران یونیورسٹی جانے کا فیصلہ کیا اور سرفراز احمد کا ایڈمنش پیٹرولیم گیس کے شعبے میں ہوا۔سرفراز احمد اپنی کلاس میں سب سے ہوشیار شاگرد تھا۔وہ یونیورسٹی میں ہر سال پہلی پوزیشن حاصل کرتا تھا اور سرفراز احمد کی ایک بات اپنی یونیورسٹی میں بہت مشہور تھی وہ امتحان میں سارے سوالوں کے جوابات دیتا کوئی چوائس کے سوال نہیں چھوڑتا تھا اور اساتذہ (Challange) کرتا تھا(Cheak in Dive Q) وہ اپنی یونیورسٹی میں بہت ہوشیار تھا اور سب اساتذہ سرفراز سے محبت اور عزت کرتے۔سرفراز احمد ہوشیار ہونے کے ساتھ ساتھ اپنے اساتذہ کو بہت عزت و احترام دیتا تھا۔سرفراز احمد کا کریئر اس کی اپنی یونیورسٹی سے شروع ہوا۔سرفراز نے جب اپنی انجینئرنگ کی ڈگری حاصل کی تو سرفراز کو یونیورسٹی کے (Vice Chancellor) نے سرفراز احمد کو نوکری کی آفر کی جو سرفراز نے منظور کرلی اورپھر مہران یونیورسٹی میں لیکچر شپ شروع کردی لیکن سرفراز احمد جوکھیوں کو بس یہاں ہی نہیں رُک جانا تھا سرفراز کا تعلیم حاصل کرنے کے رجحان اور چاہ نے سرفراز کو اورآگے بڑھایا سرفراز احمد نے اپنے نام کی طرح خود کو سرفراز کیا اور عزت کی کمائی سرفراز کی لیکر شپ جاری تھی پھر سرفراز نے امریکہ یونیورسٹی Ocama Homa میں اسکالر شپ کے لئے(Apply) کیاPh.D کی ڈگری حاصل کرنے کے لئے اور سرفراز کو اسکالرشپ مل گئی اوروہ یونیورسٹی کوخیرباد کہہ کر 2سال کے لئے امریکہ چلے گئے اور جب سرفراز احمد نے اپنی ماسٹر کی ڈگری حاصل کرلی تو سرفراز کو سعودی عرب کی ایک مشہور کمپنی سے نوکری کی آفر آئی جو سرفراز نے منظور کرلی اور10 سال سعودی عرب میں کام کرنے کے بعد سرفراز اپنے ملک پاکستان واپس آگیا۔سرفراز احمد کو اپنے ملک اور اپنے صوبے سے پیار تھا تو پھر سرفراز نے یہیں رہہ کر اپنے صوبے کے لئے کچھ کرنے کا فیصلہ۔سرفراز احمد نے پھر سے مہران یونیورسٹی میں نوکری کرنا شروع کی جو وہ12سال پہلے چھوڑ کر گیا تھااور اب سرفراز احمد مہران یونیورسٹی میں پیٹرولیم گیس کے شعبے میں پروفیسر ہے اور Ph.D کے شاگرد وں کو تعلیم سے سرفراز کررہے ہیں۔سرفراز احمد نے بتایا کہ ان کو پڑھائی کے علاوہ کرکٹ کا شوق بھی تھا وہ اپنے دوستوں کے ساتھ اکثر چھٹی کے دن کرکٹ کھیلنے جاتے تھے۔سرفراز احمد کا کہنا ہے کہ ہمارے ملک کے نوجوان ہمارے ملک کا سرمایہ ہیں۔شاگردوں کو چاہیے کہ دل اور چاہ سے تعلیم حاصل کریں اور اپنے ملک کے مستقبل کو روشن کریں۔سرفراز احمد اپنے کام کے ساتھ ساتھ اپنے سب شوق کو بخوبی پورا کرتے ہیں اور سرفراز احمد کو آج بھی اپنے گاؤں اور ان کے لوگوں سے محبت ہے اور وہاں کی زندگی آج بھی بہت پسند ہے وہ آج بھی چھٹیوں میں اپنی فیملی کو وہاں لے جاکر وہاں چھٹیاں گزارتا ہوں۔

سرفرازاحمد جوکھیوں کا کہنا ہے کہ کامیابی امیر یا غریب ہونے سے نہیں آتی چاہت،محنت اور شوق سے ملتی ہے۔انسان کی محنت اور چاہ ہی اس کو اس کے مقصد تک پہنچادیتی ہے۔ہمارے نوجوانوں کو چاہیے کہ تعلیم دل اور محنت سے حاصل کریں اور اپنے صوبے اور اپنے ملک کے لئے آگے بڑھیں۔

سرفراز احمد جوکھیوں کا کہنا ہے کہ کامیابی کے اس سفر میں مجھے بہت سے مشکلات پیش آئی پر میں کبھی پیچھے نہیں ہٹا اور نہ گھبرایا ہمیشہ ہمت سے کام لیا۔میری کامیابی کے پیچھے میرے ابو کا ہاتھ ہاتھ ہے انہوں نے ہر جگہ میرا ساتھ دیا اور مجھے سپورٹ کیا اور سرفراز احمد نے یہ بھی بتایا کہ میں نے اپنی زندگی کے اس سفر میں ایک بات سیکھیہے کچھ بھی چیز آپ کے لئے ناممکن نہیں ہوتی جب تک آپ اس کو خود اپنے لئے نا ممکن نہ بنالے اگر آپ کا جذبہ اور شوق ہے تو آپ اپنے ہر مقصد میں کامیاب ہوسکتے ہیں۔سرفراز احمد جوکھیوں نے کہا تعلیم ہر انسان کے لئے ضروری ہے تعلیم انسان کو باشعور بناتی ہے اور زندگی گذارنے کا صحیح طریقہ بتاتی ہے اور صحیح اور غلط ہونے کا فرق ہمیں تعلیم اورشعور سے ہی پتہ چلتا ہے۔

The practical work is carried under supervision of Sohail Sangi, 

at Media and Communication Department, University of Sindh

#JaweriaSalahuddin, 

Zakir Ali Profile Sindhi

Student's roll No and name in Eng as well as in Sindhi is missing from text file
ALways give file name to foto
Do not file again until asked

Zakir Ali_Profile (Sindhi) MMC 63

الله بخش هنڱورجو ٿر جو مثالي استاد

چوندا آهن ته استاد بادشاه ناهي هوندو پر بادشاه بڻائي ڇڏيندو آهي. استاد جيڪو هڪ مقدس پيشو آهي ۽ ڪافي ٿورا ماڻهو ان مقدس پيشي سان سچائي نڀائي

سگهندا آهن جن تي تاريخ ۽ ڌرتي فخر محسوس ڪندي آهي.

اهڙن ئي انمول استادن مان تعلقي کپري جو اڇڙي ٿر سان واسطو رکندڙ الله بخش هنڱورجو جمال الدين هنڱورجو آهي. جنهن پنهنجي زندگي جا 29 قيمتي سال هن مقدس پيشي کي ارپيا آهن.

موجوده وقت جو سينيئر استاد جيڪو پيشي سان بلڪل سچو ۽ کرو ثابت ٿيو آهي. ان شخص پنهنجي زندگيءَ ۾ ڪيتريون ئي مشڪلاتون ڏٺيون، اسڪول لاءِ پيرين پنڌ ڪيا پر پنهنجي فرض ۾ ڪوتاهي نه ڪئي.

هن شخص کي ڏسندي اهو محسوس ٿي ٿو وڃي ته هن استاد پنهنجي پيشي سان ڪيڏي سچائي، ايمانداري ۽ مخلصي ڏيکاري آهي. جيتوڻيڪ هن وقت هن جا وار ۽ ڏاڙهي اڇا ٿي ويا آهن ۽ هاڻي اها سگهه به گهٽ ٿي وئي آهي پر اڄ به هن استاد جا حوصلا هماليه کان بلند آهن.

الله بخش جمال الدين جيڪو اڇڙي ٿر جي هڪ ڳوٺ جي غريب گهر ۾ پيدا ٿيو. سندس پيءُ هڪ غريب هاري هو. هن جو ننڍپڻ تمام غربت جي حالتن ۾ گذريو. جتي ڏاڍيون مشڪلاتون ڏٺيون. ميرا ڪپرا تن تي پائي به هن شخص اسڪول وڃي تعليم حاصل ڪئي. ڳوٺ جي پرائمري اسڪول ۾ پنج درجا پڙهڻ کانپوءِ هن جو پڙهائي ڏانهن شوق ڏسي سندس غريب پيءُ پنهنجي پگهر جي پورهئي مان کيس پڙهايو پئي ۽ هو ڏهين ڪلاس جا پيپر ڏيڻ کانپوءِ يارهين ڪلاس لاءِ ڊگري ڪاليج کپرو ويو.

سائين ٻڌائي ٿو ته ان کانپوءِ منهنجن ڪافي دوستن پڙهائي لاءِ ميرپورخاص ۽ حيدرآباد جو رخ ڪيو، انهن کي ڏسندي مون کي به دل ۾ اها خواهش جاڳي ته آئون به اڳتي وڃي تعليم حاصل ڪيان ۽ پنهنجي ساٿين سان ڪلهو ڪلهي ۾ ملائي هلان پر جيئن ته هڪ غريب هاري پيءُ پنهنجي پٽ جو اهو خواب ان وقت ته ساڀيان نه ڪيو پر پوءِ سائين جن ڪاليج سائيڊ B.A کانپوءِ سنڌ جي مادر علمي سنڌ يونيورسٽي ڪيمپس ڄامشورو مان B.Ed ڪئي.

اسڪول کان ويندي يونيورسٽي تائين هر استاد جي اها ذميواري هوندي آهي ته هو پنهنجي فرض ۽ عزم سان سچو ۽ کرو رهي ۽ ان جو سڀ کان وڏو ڦَل انهن کي پنهنجي شاگردن کي ڪامياب ڏسي ملندو آهي.

سائين الله بخش جيڪو ٻڌائي ٿو ته آئون هن مقدس پيشي ۾ پير پائڻ لاءِ به پنهنجي محترم استادن کان متاثر ٿيس. سائين جن ٻڌائي ٿو ته ان وقت اسان جا استاد جيڪي ڏاڍا مهربان، هوشيار، قابل ۽ فخر جي لائق هوندا هئا. جن جي محبت ۽ شفقت جي هٿ هيٺ اسان تعليم حاصل ڪئي انهن مان ٻن استادن جو ذڪر ڪندي ٻڌائي ٿو ته هڪ محترم استاد سردار احمد قائم خاني ۽ ٻيو استاد محمد صديق ناريجو جنهن جي Mathematics مان آئون ڏاڍو متاثر ٿيس.

اهڙن معزز ۽ بهترين استادن جي شفقت ڀرئي هٿ هيٺ تعليم حاصل ڪندي مون کي به اهو شوق جاڳيو ته آئون به هڪ استاد ٿي هن ملڪ جي معصوم ٻارن جي مستقبل لاءِ هر وقت  ڪوشش ڪندو رهان ۽ اڄ آئون الحمدالله ان مقدس پيشي سان سلهاڙيل آهيان جيڪا منهنجي خوش نصيبي آهي.

سائين ٻڌائي ٿو ته هن پيشي کي سرانجام ڏيندي مون کي 29 سال ٿي چڪا آهن ۽ آئون پنهنجي انهن 29 سالن جي سروس ۾ ڏاڍو پراعتماد ۽ خوش آهيان. اڄ منهنجا شاگرد به سٺن عهدن تي موجود آهن ۽ انهن کي ڪامياب ڏسي دل کي هڪ سڪون ملندو آهي.

سائين پنهنجي زندگي جو پيارو واقعو ٻڌائيندي چوي ٿو ته ٿر جا ماڻهو هونئن به ڏاڍا مهمان نواز آهن پنهنجي مهمان جو آڌرڀاءُ ڏاڍي سڪ، پيار ۽ پاٻوه سان ڪندا آهن. ائين ئي جڏهن آئون پنهنجي پهرئين پوسٽنگ جا ٿر جي هڪ ڳوٺ “مهر واري” ۾ ٿي جتي جو اسڪول مالڪ صبح سوير ٿر جي سواري اٺ کي بلڪل ائين سينگاري ڪاهي آيو جيئن ڪنهن گهوٽ جي ڄڃ لاءِ سينگاربو آهي. انهن جي اها محبت ۽ سڪ اڄ 29 سالن بعد به ياد اچي ٿي ته دل کي راحت ٿي ويندي آهي.

استاد هجڻ جي ناتي سائين عبدالواحد آريسر، ايوب کوسو، استاد بخاري، جمال ابڙو، حسن درس ۽ شاعرن جي گهوٽ شاه عبداللطيف ڀٽائي جي ڪتابن کي ڏاڍي سڪ ۽ چاه سان پڙهندو آهي.

سائين ٻڌائي ٿو ته ڀٽائي گهوٽ جي شاعري پڙهڻ ۽ ياد ڪرڻ منهنجي زندگيءَ جو ٻيو وڏو مقصد آهي. ڀٽائي گهوٽ جيڪو منهنجو محبوب شاعر رهيو آهي.

وڌيڪ ٻڌائيندي چوي ٿو ته جڏهن ڪنهن شام جو پنهنجي ڪجهه دوستن سانگي ٿر جي اڇي ڀٽن تي ويهي ٿر جي کارين مٺين ڍنڍن جا خوبصورت نظارا ڪندا آهيون ته انهن واري جي دڙن ۽ ڍنڍن جي پاڻي ۾ منهنجي پوري زندگيءَ جو عڪس نظر ايندو آهي ۽ جڏهن ان واريءَ تي ويهي سنڌ جي گهوٽ ڀٽائي گهوٽ جي شاعري پڙهندا آهيون ته ٿر جي اصل سونهن ڄڻ اسان جي سامهون نروار ٿي اڀرندي آهي ۽ سموري سنڌ اسان جي سامهون جرڪندي آهي.

مختلف اسڪولن مان پنهنجا فرائض سرانجام ڏيڻ کانپوءِ هن وقت سائين جن هٿونگي جي ويجهو ڳوٺ محمد عثمان هنڱورجو ۾ پنهنجا فرائض بخوبي سرانجام ڏئي رهيو آهي. جتي سائين جن 2001ع کان ٻارن کي تعليم جي زيور کان روشناس ڪرائي رهيا آهن. سائين پنهنجي ان استادي پيشي جي سفر دوران پنهنجي ڪجهه شاگردن کي اڄ ڪامياب ڏسي ٻڌائي ٿو ته هڪ شاگرد اعجاز علي هنڱورجو منهنجو بهترين شاگرد رهيو. جيڪو هن وقت هائر ايجوڪيشن ۾ اسٽنٽ ڊائريڪٽر طور پنهنجا فرائض سرانجام ڏيئي رهيو آهي. سائين اهو ٻڌائيندي چوي ٿو ته اڄ مون کي فخر آهي ته مون جيڪو ٻج پوکيو اهو ڦٽي بلڪل تيار ٿي ويو آهي.

مٿي ذڪر ڪيو ويو آهي ته سائين جن سنڌي ادب به شوق سان پڙهندا آهن ته سائين ٻڌائي ٿو ته ڪڏهن ڪڏهن زندگيءَ جي ڊڪ ڊوڙ کان واندو ٿي ڪنهن پرسڪون هنڌ تي ويهي آئون به ڪجهه لکي وٺندو آهينا، جن ۾ ڪجهه شاعري ۽ غزل شامل آهن. ان شوق کي ڏسندي مون کي منهنجا دوست ۽ گهر وارا “بخشل اداسي” سڏيندا آهن. جيڪو منهنجو تخلص پڻ آهي.

اڇڙي ٿر ۾ رهندي ۽ هڪ سٺو ۽ بااختيار فرد هجڻ جي ناتي هن شخص کي پنهنجي علائقي جا ماڻهو کيس ڏاڍي عزت ۽ چاه ڏيندا آهن. سائين جن کي هميشه هڪ مخصوص لباس ۾ ڏٺو ويندو آهي، سائين متي تي اڇي ڄاريءَ واري ٽوپي ۽ اڇا ڪپڙا پهريندا آهن جيڪي هاڻي سندس سڃاڻپ جي نشاني به بڻجي چڪا آهن.

سندس دوست کيس “بخشل اداسي” کان علاوه اڇي ويس وارو پڻ سڏيندا آهن ۽ هن شخص جي ڳالهائڻ دوران ائين لڳندو آهي ڄڻ ته زندگيءَ جا نوان راز کلي رهيا آهن، لهجي جي مٺاس ۽ لفظ لفظ ۾ ڀريل محبت جيڪا توهان کي هن جو پرستار بڻائي ڇڏي ٿي. اڄ به جڏهن سائين ڏانهن وڃڻ ٿيندو آهي ته دل کي ڏاڍو سڪون ۽ راحت ملندي آهي.

پنهنجو ننڍپڻ غربت ۾ گذاريندڙ هي ارڏو شخص اڄ به سادگي واري زندگي گذاري ٿو، پنهنجي پيءُ وانگيان هي به پنهنجي اولاد کي ڏاڍي سڪ سان پڙهائي ٿو.

سندس اولاد جيڪو پنجن پٽن تي مشتمل آهي، جن ۾ وڏو غلام مرتضيٰ جنهن مهراڻ يونيورسٽي ڄامشورو مان تعليم پرائي آهي. سندس ٻيو پٽ غلام نبي هنڱورجو جيڪو مادر علمي سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ وڪالت جي شعبي سان لاڳاپيل هيو ۽ ٽئي سال ۾ پڙهي رهيو هو. سائين غمگين ۽ روئڻهارڪي لهجي ۾ ٻڌايو ته منهنجو ٻيو نمبر پٽ غلام نبي جيڪو هڪ دفعي (21 جولاءِ 2019ع) دوستن سان گڏ ڄامشورو المنظر آيل هو جتي پير ترڪڻ ڪري هو درياءَ ۾ ڪري ٻڏي ويو. (درياءَ تو تي دانهن ڏيندس ڏينهن قيام جو) ۽ باقي ٽي پٽ به تعليم جي قيمتي زيور سان آراسته ٿي رهيا آهن.

سائين جن سنڌ ۾ موجوده استادن سان ٿيل زيادتين تي ٻڌائي ٿو ته استاد، استاد هوندو آهي ان جو ڪم ٻارن کي تعليم ڏيڻ هوندو آهي نه ڪي احتجاج ڪرڻ يا لانگ مارچ ڪرڻ

ها جڏهن حڪومت استادن جا جائز مطالبا پورا نه ڪندي آهي ته مجبور ۽ لاچار ٿي اهي احتجاج ڪندا آهن. هڪ استاد جو ڪم T.E.O آفيس کان وٺي سنڌ سيڪريٽريٽ تائين هوندو آهي.

سائين جن پنهنجي پهرئين پوسٽنگ جو هڪ واقعو ٻڌائيندي چوي ٿو ته “اڇڙو ٿر” جيڪو هونئن به ڪافي سهولتن کان وانجهيل آهي اتي پهرئين پوسٽنگ دوران ڪافي مشڪلاتون پيش آيون جن ۾ سڀ کان وڏو مسئلو پاڻي جو هو. اتي جي کوهن جو پاڻي ڏاڍو کارو هو. جڏهن مون هنن کان مٺي پاڻي جي گهر ڪئي ته هنن وراڻيو ته سائين اسين ۽ اسان جا ٻچا به اهو ئي پاڻي پيئندا آهن توهان به اهو پيئو.

11 آڪٽوبر 1990ع تي پهرئين پوسٽنگ دوران اسڪول ۾ صرف هڪ استاد لاءِ ڀڳل ڪرسي موجود هئي ۽ ٻيو ڪو به فرنيچر موجود نه هو. پر مون ٿر جي هڪ انمول ڪردار مسڪين جهان خان کوسي جي عزم هيٺ مشڪلاتن کي منهن ڏئي پنهنجا فرائض سرانجام ڏنا. فرنيچر جي کوٽ جي باوجود به ٿر جي اڇي ۽ ٿڌي واري تي ويهي ٿر جي غريب ۽ لاچار ماڻهن کي ٻارن کي جنهن جا ڪپڙا ميرا ۽ اڻ ڌوتل منهن هئڻ وارن کي ۽ سڪي ٺوٺ ٿي ويل دماغن کي تعليم جي ٻج سان زرخيز ڪرڻ جا جتن ڪيا.

هڪ سٺو استاد ۽ معياري تعليم هڪ قوم جي سڀ کان وڏي ضرورت هوندي آهي سائين جن پنهنجي 29 سالن جي سروس دوران ڪڏهن به پنهنجي فرض ۾ ڪوتاهي نه ڪئي اهو نه صرف سائين الله بخش پر  جتي جتي سائين ان مقدس پيشِ جا فرائض سرانجام ڏنا اتان جا ماڻهو ۽ سندس شاگرد اڄ به چون ٿا ۽ سندس تعريف ڪندي نٿا ٿڪجن. جيتوڻيڪ سائين جا شاگرد اڄ سٺن ادارن ۾ سٺن عهدن تي آهن پر جڏهن انهن سامهون سائين جو ذڪر ٿيندو آهي ته اهي گلاب وانگيان ٽڙي پوندا آهن ۽ سائين جا شڪر گذار رهندا آهن.

سائين 29 سال گذرڻ باوجود، اڄ به ان ساڳي سڪ ۽ پاٻوه مان ٻارن کي پڙهائن ٿا ۽ سائين جن پنهنجا فرائض سچائي، ايمانداري ۽ نيڪ نيتي سان نڀائڻ ڪري اڄ پنهنجي زندگي ۾ ڏاڍا خوش آهن.

جتي سائين جو اولاد تعليم حاصل ڪري رهيو آهي اتي سائين جي جيون جي ڏک سک جي ساٿي سندن گهر واري به تعليم جي زيور سان آراسته آهي.

جمال ابڙو جي آتم ڪٿا کان متاثر ٿي سائين جن پنهنجي به آتم ڪٿا لکڻ جو سوچي رهيا آهن. جنهن جي شروعات ٿي چڪي آهي.

سائين الله بخش هنڱورجي جهڙن بهترين ۽ فرض سان سچن ڪردارن جي نه صرف اچڙي ٿر پر سموري سنڌ کي اشد ضرورت آهي. ته جيئن قوم جي مستقبل جا معمار اهڙن انمول استادن جي نگراني هيٺ علم حاصل ڪري پنهنجي ملڪ ۽ قوم جو نالو اونچو ڪن. ڪنهن به قوم کي قابل بنائڻ لاءِ اتي جي استادن جو قابل هجڻ تمام ضروري آهي. استاد قابل هوندا ته ٻار به سٺو پڙهندا، اڳتي ايندا ۽ ملڪ ترقي ڪندو.

Key words: Ustad Allah Bux, Sanghar, Khipro, Education, Zakir Ismail, Khipro, Acchro Thar 

The practical work is carried under supervision of Sohail Sangi, 

at Media and Communication Department, University of Sindh

#ZakirAli,