We can not publish this in manner u wrote.
Referred back
عبدالوحيد ڪلاس ايم اي پريويس رول نمبر:6 ميڊيم سنڌھي
سرو گھاٽ عروج کان زوال تائين
سرو گھاٽ کي بر صغير جي دور کان ھي تمام وڏي اھميت حاصل رھي آھي عمارتن جي رنگين روشنين ڳائڻ وڄائڻ۽ ڇيرن جي ڇم ڇم جي آواز تي ھر گزرندڙ ماڻھون موھجي ويندو ھيو رقص موسيقي ۽ ڪمرن جي اندر جي روشني مان چڱا ڀلا تاجر ۽ علائقي واسي ڏاڍو لطف اندوز ٿيندا ھئا علائقي جي ھڪ 70 سالا چاچا رئوف جو چوڻ ھيو تسرو گھاٽ حيدرآباد جي قديم ائين بنيادي علائقن ۾ شمار ٿيندو آھي ۽ سروگھاٽ جي پاسي ۾ رھندڙ ھڪ بزرگ عبدالڪريم اعواڻ جو چوڻ ھو تجڏھن سنڌ ممبئي جو حصو ھئي تڏھن سرو گھاٽ متحدا ھندستان جي مشھور بازار حسن سان مقبول ۽ معروف ھئي جتي نه صرف ھندستان بلڪ نيپال سريلنڪا ڍاڪا جيڪو ھن وقت بنگلا ديش جي گادي جي ھنڌ طور مشھور آ اتان جون ۽ پوري ھندستان جي ڪنڊ ڪڙڇ مان حسينائن کي سرو گھاٽ جي بازار حسن ۾ گڏ ڪيو ويندو ھو ۽ پو۽ مھمان خاص جي پسند ۽ فرمائش مطابق محفل سجائي ويندي ھئييقينن جڏھن مختلف ملڪن ۽ پوري ھندستان مان آيل حسينائون سرو گھاٽ اندر پيرن م پايل ڇير پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي جڏھن رقص ڪري نچنديون ھونديون ت سرو گھاٽ جا در ائين ديوارون ب رقص ڪنديون ھونديون سرو گھاٽ جي باري ۾سوچڻ سان ئين ت انسان ان پايل ڇير جي ڇمڇم آواز ۾ مدھوش ٿيو ونڃي پر جيڪي ماڻھون ان اندر موجود ھوندا ھئا اھي ت واقعي بي انتھا لطف اندوز ٿيندا ھوندا سرو گھاٽ ن صرف ھڪ عالمي ڪوٺو ھو بلڪ ھتي ايندڙ حسن جا عاشق ھن کي پنهنجي دنيا سمجھندا ھئا يقينن ھر ماڻھون حسن پرست ھوندو آھي الله تعالي جي ڏنل نعمتن مان حسن ب ھڪ تمام وڏي نعمت آھي ائين ھر ماڻھون حسن جو قدردان ھوندو آھي چوڻ جو مقصد اھيو آھي ت ان وقت جيڪي ان ڪوٺي تي حسن جا قدردان ايندا ھيا جيڪي ڪوٺي جون طوائفون ۽رقاصائون جي ڀڀڪيدار ڪپڙن زيورن۽ چھري جي چمڪ دمق ۽ ان حسن جي ماحول ۾ مست ٿي ھو پنھنجو سڀ ڪجھ لٽائي ڇڏيندا ھئا ٻي وڏي ڳالھ اھا ب آھي ت سرو گھاٽ جون حسينائون سروگھاٽ جي گھٽين ۾ بيھي ڪري ب حسن جي پرستارن جو انتظار پڻ ڪنديون ھيون ت جيئن مختلف علائقن مان آيل حسن جا عاشق ڪٿي ڀلجي ن ونڃن سري گھاٽ ايشيا اندر حسينائن جو محل ڪوٺيو ويندو ھو ڇو ت ھن گھاٽ اندر ڪافي رنگن ۽ نسلن جون حسينائون اينديون رھنديون ھيونجيتوڻيڪ ھندستان جي ٻن حصن ۾ ورھائجڻ کانپو۽ ھن تاريخي بازار حسن جو زوال شروع ٿيو ۽ انکانپو۽ آھستي آھستي ٻاھرين ملڪن مان آيل حسينائون جي ٻاھران اچڻ جو سلسلو گھٽجندو رھيو ايتري حد تائين جو اھو سلسلو بلڪل بند ٿي ويو ۽ آھستي آھستي ھي حسن وارن جو سرو گھاٽ پنھنجي اھميت ونڃائيندو رھيو انکان پو۽ پاڪستان جي ھڪ وزير اعظم ملڪ جي سڀن ڪوٺن کي قانوني طور تي ليگلائيز ڪري ڇڏيو پر تنھن با وجود ب سري گھاٽ جون اھي رونڪون بحال ٿي ن سگھيون ۽ اڄ تائين ت اھو سري گھاٽ جيڪو مختلف ملڪن جي حسينائن جو ملڪ ھيو اھو ھينئر ڪنھن اجڙيل گھر جو ڏيک ڏئي رھيو آھي ھن وقت سري گھاٽ تي ن ت ڪو شاھي رخص ٿيندو آھي ء ن وري ڪو اعلا قسم جو پروگرام ھينئر سرو گھاٽ جي علائقي ۾ جديد ترز جي اڏاوتن کانپوء سري گھاٽ جي طرف ويندڙ رستا بلڪ سوڙھا ء بلڪل تنگ ٿي ويا آھن جڏھن ت ھينئر ب سري گھاٽ اندر ڪوٺا قائم ٿيل آھن ۽ حسينائون ب موجود آھن جيڪي ھينئر ب حسن جي پرستارن جو من موھن ٿيون پر اھي يا ت حيدرآباد يا وري پاڪستان جي مختلف شھرن سان تعلق رکن ٿيون پر ان با وجود ب سرو گھاٽ جي عالمي جيڪا اھميت ھئي اھا ختم ٿي چڪي آھي ۽ ٻيو ت وري سرو گھاٽ ۾ رھندڙ حسينائون ڪال گرل طور تي پرستارن جا من موھن ٿيون جيڪو پڻ ھن بازار حسن جي زوال جو ب ھڪ وڏو سبب آھي ھينئر توھان کي سرو گھاٽ جي آس پاس ۾ وڏا شاپنگ سينٽر ٺھيل ملندا جنھن ۾ بوتيڪ برانڊيڊ ڪپڙن جا دڪان جوتن جا دڪان پرا ئيوٽ اسڪول اسپتالون ھوٽل ۽ جتان ضروريات زندگي جون سڀ شيون ملي وينديون پر سرو گھاٽ جنھن سبب معروف ۽ مقبول ھيو اھو سڀ تقريبن ختم ٿي چڪو آھي ڇو ت ضرورت جي ھر شي ملڻ جي با وجود توھان کي انھن عالمي حسينائن جو اھو جاھو جمال اھو حسن اھا موسيقي ائين محفلون اھو حسينائن جو پايل جي ڇمڇم پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي رقص ۽ انھن جو نچڻ ڏسڻ ۾ ن ايندو جيڪو ان ڳالھ جي دليل آھي ت سرو گھاٽ عروج ماڻڻ کانپوء زوال پزير ٿي چڪو آھي ڇو ت سرو گھاٽ جون تاريخي ائين قديم عمارتون ھاڻ خنڊرات جو ڏيک ڏئي رھيون آھن حيدرآباد جي سرو گھاٽ جيڪا شايد ھن جديد دور ۾ پنھنجي خاتمي جي طرف پھچي چڪي آھي ڪنھ دور ۾ وڏي شان سان ننڊي توڙي وڏي جي من مو ھڻ لاء ڏينھن رات جاڳندي رھندي ھئي پر افسوس سان چوڻو ٿو پوي ت سرو گھاٽ ھاڻ پنھنجي اھا رونق بحال ن رکي سگھي آھي
ھٿ اکر: عبدالوحيد
ڪلاس: ايم اي پريويس
رول نمبر: 6
ميڊيم: سنڌھي
سرو گھاٽ عروج کان زوال تائين
سرو گھاٽ کي بر صغير جي دور کان ھي تمام
وڏي اھميت حاصل رھي آھي عمارتن جي رنگين روشنين
ڳائڻ وڄائڻ۽ ڇيرن جي ڇم ڇم جي آواز تي ھر گزرندڙ ماڻھون موھجي ويندو ھيو رقص موسيقي
۽ ڪمرن جي اندر جي روشني مان چڱا ڀلا تاجر ۽ علائقي واسي ڏاڍو لطف اندوز ٿيندا ھئا
علائقي جي ھڪ 70 سالا چاچا رئوف جو چوڻ ھيو ت
سرو گھاٽ حيدرآباد جي قديم ائين بنيادي
علائقن ۾ شمار ٿيندو آھي ۽ سروگھاٽ جي پاسي ۾ رھندڙ ھڪ بزرگ عبدالڪريم اعواڻ جو چوڻ
ھو ت
جڏھن سنڌ ممبئي جو حصو ھئي تڏھن سرو گھاٽ
متحدا ھندستان جي مشھور بازار حسن سان مقبول ۽ معروف ھئي جتي نه صرف ھندستان بلڪ نيپال سريلنڪا ڍاڪا جيڪو ھن وقت بنگلا ديش جي
گادي جي ھنڌ طور مشھور آ اتان جون ۽ پوري ھندستان جي ڪنڊ ڪڙڇ مان حسينائن کي سرو گھاٽ
جي بازار حسن ۾ گڏ ڪيو ويندو ھو ۽ پو۽ مھمان خاص جي پسند ائين فرمائش مطابق محفل سجائي
ويندي ھئي
يقينن جڏھن مختلف ملڪن ۽ پوري ھندستان مان
آيل حسينائون سرو گھاٽ اندر پيرن م پايل ڇير پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي جڏھن رقص ڪري نچنديون
ھونديون ت سرو گھاٽ جا در ائين ديوارون ب رقص ڪنديون ھونديون سرو گھاٽ جي باري ۾سوچڻ
سان ئين ت انسان ان پايل ڇير جي ڇمڇم آواز
۾ مدھوش ٿيو ونڃي پر جيڪي ماڻھون ان اندر موجود ھوندا ھئا اھي ت واقعي بي انتھا لطف
اندوز ٿيندا ھوندا سرو گھاٽ ن صرف ھڪ عالمي ڪوٺو ھو بلڪ ھتي ايندڙ حسن جا عاشق ھن کي
پنهنجي دنيا سمجھندا ھئا يقينن ھر ماڻھون حسن پرست ھوندو آھي الله تعالي جي ڏنل نعمتن
مان حسن ب ھڪ تمام وڏي نعمت آھي ائين ھر ماڻھون حسن جو قدردان ھوندو آھي چوڻ جو مقصد
اھيو آھي ت ان وقت جيڪي ان ڪوٺي تي حسن جا
قدردان ايندا ھيا جيڪي ڪوٺي جون طوائفون ۽رقاصائون جي ڀڀڪيدار ڪپڙن زيورن۽ چھري جي
چمڪ دمق ۽ ان حسن جي ماحول ۾ مست ٿي ھو پنھنجو سڀ ڪجھ لٽائي ڇڏيندا ھئا ٻي وڏي ڳالھ اھا ب آھي ت سرو گھاٽ جون حسينائون
سروگھاٽ جي گھٽين ۾ بيھي ڪري ب حسن جي پرستارن جو انتظار پڻ ڪنديون ھيون ت جيئن مختلف
علائقن مان آيل حسن جا عاشق ڪٿي ڀلجي ن ونڃن سري گھاٽ ايشيا اندر حسينائن جو محل ڪوٺيو
ويندو ھو ڇو ت ھن گھاٽ اندر ڪافي رنگن ۽ نسلن جون حسينائون اينديون رھنديون ھيون
جيتوڻيڪ ھندستان جي ٻن حصن ۾ ورھائجڻ کانپو۽
ھن تاريخي بازار حسن جو زوال شروع ٿيو ۽ انکانپو۽ آھستي آھستي ٻاھرين ملڪن مان آيل
حسينائون جي ٻاھران اچڻ جو سلسلو گھٽجندو رھيو
ايتري حد تائين جو اھو سلسلو بلڪل بند ٿي ويو ۽ آھستي آھستي ھي حسن وارن جو
سرو گھاٽ پنھنجي اھميت ونڃائيندو رھيو انکان پو۽ پاڪستان جي ھڪ وزير اعظم ملڪ جي سڀن
ڪوٺن کي قانوني طور تي ليگلائيز ڪري ڇڏيو پر تنھن با وجود ب سري گھاٽ جون اھي رونڪون
بحال ٿي ن سگھيون ۽ اڄ تائين ت اھو سري گھاٽ جيڪو مختلف ملڪن جي حسينائن جو ملڪ ھيو
اھو ھينئر ڪنھن اجڙيل گھر جو ڏيک ڏئي رھيو آھي ھن وقت سري گھاٽ تي ن ت ڪو شاھي رخص
ٿيندو آھي ء ن وري ڪو اعلا قسم جو پروگرام ھينئر سرو گھاٽ جي علائقي ۾ جديد ترز جي
اڏاوتن کانپوء سري گھاٽ جي طرف ويندڙ رستا بلڪ سوڙھا ء بلڪل تنگ ٿي ويا آھن جڏھن ت ھينئر ب سري گھاٽ اندر ڪوٺا قائم ٿيل آھن
ائين حسينائون ب موجود آھن جيڪي ھينئر ب حسن جي پرستارن جو من موھن ٿيون پر اھي يا
ت حيدرآباد يا وري پاڪستان جي مختلف شھرن سان تعلق رکن ٿيون پر ان با وجود ب سرو گھاٽ
جي عالمي جيڪا اھميت ھئي اھا ختم ٿي چڪي آھي ۽ ٻيو ت وري سرو گھاٽ ۾ رھندڙ حسينائون
ڪال گرل طور تي پرستارن جا من موھن ٿيون جيڪو پڻ ھن بازار حسن جي زوال جو ب ھڪ وڏو سبب آھي ھينئر توھان کي سرو گھاٽ جي
آس پاس ۾ وڏا شاپنگ سينٽر ٺھيل ملندا جنھن ۾ بوتيڪ برانڊيڊ ڪپڙن جا دڪان جوتن جا دڪان
پرا ئيوٽ اسڪول اسپتالون ھوٽل ۽ جتان ضروريات زندگي جون سڀ شيون ملي وينديون پر سرو
گھاٽ جنھن سبب معروف ۽ مقبول ھيو اھو سڀ تقريبن ختم ٿي چڪو آھي ڇو ت ضرورت جي ھر شي
ملڻ جي با وجود توھان کي انھن عالمي حسينائن جو اھو جاھو جمال اھو حسن اھا موسيقي ائين
محفلون اھو حسينائن جو پايل جي ڇمڇم پائي ڍولڪ جي ٿاپ تي رقص ۽ انھن جو نچڻ ڏسڻ ۾ ن
ايندو جيڪو ان ڳالھ جي دليل آھي ت سرو گھاٽ عروج ماڻڻ کانپوء زوال پزير ٿي چڪو آھي
ڇو ت سرو گھاٽ جون تاريخي ائين قديم عمارتون ھاڻ خنڊرات جو ڏيک ڏئي رھيون آھن حيدرآباد
جي سرو گھاٽ جيڪا شايد ھن جديد دور ۾ پنھنجي خاتمي جي طرف پھچي چڪي آھي ڪنھ دور ۾ وڏي
شان سان ننڊي توڙي وڏي جي من مو ھڻ لاء ڏينھن رات جاڳندي رھندي ھئي پر افسوس سان چوڻو
ٿو پوي ت سرو گھاٽ ھاڻ پنھنجي اھا رونق بحال ن رکي سگھي آھي
Under supervision of Sir Sohail Sangi
