Byline not provided format is not working. un able to edit. pls do it in proper format
کائوڙ جا اهم مسئال
Ur name roll No etc
سنڌ ۾ اهڙا کوڙ عالئقا آهن، جو
مختلف مسئلن ۾ مبتال آهن جيڪڏهن
اسان هتي مسئال بيان ڪيون تڏهن به
گهٽ آهن سنڌ جو هڪ واحد عالعقو
آهي جيڪو صدين کان وٺي مسئلن کي
منهن ڏئي رهيو آهي . اڄ ڏينهن تائين
ا هو عالئقو آهي کائوڙ ٿڙ جيڪو اڄ
ڏينهن تائين مختلف مسئلن کي منهن
ڏئي رهيو آهي، اهڙا ڪافي مسئال آهن
ليڪن پاڻ هتي ڪجھ مسئال بيان
ڪيون ٿا اهي هي آهن. تعليم ، پاڻي ،
صحت ، بيروزگاري ، غربت ، غذائي
کوٽ جي ڪري ننڍڙن ٻارن جو مرڻ روڊ
رستا ٽٽل ڦٽل ننڍي عمر ۾ شادي ڪرڻ
يا ناپسند شادي ڪرڻ جاگيردار يعني
وڏيرائپ قبضه مافيه وغيره. پاڻ ڳالھ
ڪيون جيڪا تعليم جي کائوڙ ٿڙ ۾ ڪا
به ڪانسيپٽ نه آهي، اگر ڪنهن ڳوٺ
۾ جڏي فڏي پرائمري اسڪول آهي ته ان
۾ پڙهائي نا آهي هوندي يا وري هن
اسڪول ۾ استاد ناهي هوندو اگر استاد
هوندو ته پڙهائيندو نه آهي ائين ٻاڙن کي
صبح اٺ بجي کان ڏيڍ بجي تائين بنا
پڙهائي روڪي ائين ئي انهن ٻارن جو
ٽائيم ضايع ڪيو ٿو وڃي يا ته وري
استاد گوسرو هوندو آهي ٻارن کي ائين
ئي روڪي مستقل تباھ ڪيو ٿو وڃي يا
ته وري اهو استاد وڏيرن جي ڳالهين ۾
اچي ٻارن کي پڙهائڻ بجاِء وڏيرو ۽ پاڻ
گوسرو استاد ڪچهرين ۾ ردل هوندا
آهن . ٻارن کي وري وڏيرن جي گهر جو
ڪم ڪرڻ جو چيو ويندو آهي اهي
ويچارا غريبن جا ٻار وڏيري جي گهر جو
ڪم ڪار ڪرڻ ۾ مصروف ٿي ويندا
آهن . تعليم ڏيڻ بجاِء ڪم تي لڳايو
ويندو آهي يا ته وري ٻار اسڪول ۾ پاڻ
۾ جهيڙا جهگڙا ڪرڻ ۾ ردل هوندا آهن
. استاد ڪچهريون فونڪون ڏيڻ ۾
مصروف آهن ٻارن جو مستقل تباھ
هوندو آهي يا ته ڪنهن ڳوٺ ۾ اسڪول
ئي ناهي هوندي . اسڪول نه هجڻ جي
ڪري ٻار تعليم کان محروم ٿي وڃن ٿا
. اسان جا گلهڙن جهيڙا ٻار..! تعليم جو
شعور نه هجڻ جي ڪري هتي ڪنهن
وڏيري وٽ پگهار دار تي بيھ ٿا رهن
صرف تعليم نه هجڻ جي ڪري ٻئي
ڳالھ صحت جو تمام وڏو مسئلو آهي
جيڪا ڪا صحت جي حوالي سان
سهولت ناهي هوندي ۽ نه ئي ڪا ويجهي
اسپتال آهي جيڪو کائوڙ جي عوام
بيوس آهي . نه ڪا سٺا ڊاڪٽر آهن. اگر
ڪٿي ڊاڪٽر آهن ته اهي عطائي ڊاڪٽر
آهن جن کي ڪا به خبر نه هوندي ته
مريضن کي ڪهڙي بيماري آهي .
پنهنجي سمجھ جي مطابق پاڻي واريون
سئيون هڻي ٿا ڇڏين، اها سمجھ ۾ ناهي
ايندي ته مريض کي ڪهڙي بيماري آ.
بيماري هڪڙي هوندي ته ان جڳھ تي
ٻئي بيماري جي سئي هڻي ڇڏين تا پوِء
ويچارو مريض ترپي دم ڏيڻ تي مجبور
ٿي پوي ٿو! اها آهي عطائي ڊاڪٽرن
جي ڪهاڻي. ويچارا کائوڙ ٿر جا ماروئڙا
بيوس ٿي عطائي ڊاڪٽرن جي ور چري
مشڪالتن کي منهن ڏيندا ٿا اچن .
کائوڙ ٿر جي ماروئڙن کي صحت الِء ڪا
سٺي اسپتال يا ڪا سٺا ڊاڪٽر مهيا ڪيا
وڃن. جنهن ماروئڙن جو مشڪالتون حل
ٿي وڃن. ان سان گڏو گڏ پاڻي جو ذڪر
ڪيون ته اهو تمام پاڻي جو بهران آهي
کائوڙ ٿر جا ماڻهو پاڻي پري پنڌ کان
ڀري ايندا آهن يا ته وري چار پنج گهر گڏ
ٿي پاڻي ناڻي تي وٺندا آهن جيڪو پري
شهرن کان وڏيون ٽانڪيون گهرائيندا
آهن اها به پئسن تي هڪ غريب ٻيو
وري پيئن الِء پاڻي به پئسن تي وٺن ٿا .
جڏهين وسڪاري واري برسات پوي ٿي
تڏهن کائوڙ ٿر جا ماڻهو برسات جو پاڻي
گڏ ڪندا آهن پوِء ان برسات واري پاڻي
۾ جيوڙا جنم وٺن ٿا ، اهو پاڻي پيئڻ
سان مختلف بيماريون جنم وٺنديون آهن
ڪالرا جي بيماري به جنم وٺي ٿي جنهن
مريض کي تڪليف دست الٽيون ٿينديون
آهن اهو بيماري صرف برسات جو پاڻي
واپرائڻ جي ڪري اها بيماري جنم وٺي
ٿي. پوِء وري عطائي ڊاڪٽر جي ور
چڙهيا ٿا وڃن . ان سان گڏوگڏ
بيروزگاري تمام گهڻي عروض تي آهي
جيڪو اسان جا نوجوان بيروزگاري
سبب جي ڪري خد ڪشي ڪرڻ تي
مجبور ٿين ٿا يا ته وري دماغ توازن
وڃائي وٺن اهڙن مرحلن ۾ گذري بعد
۾ نه گهر جا نه گهاٽ جا يا ته پنج ڇھ
هزار پگهار دار بيهڻ تي مجبور ٿين ٿا.
پو بعد ۾ اهو فيصلو ڪري ڇڏين ٿا . ان
سان گڏوگڏ روڊ ٽٽل فٽل آهن اها به
سهولت نه آهي پوِء بيوس ٿي پنهنجي
ڪکائن گهرن ۾ ويهي ٿا رهن ان سان
گڏوگڏ ننڍي عمر ۾ شادي ڪرڻ تمام
غلط آهي پر ويچارا ڇوڪرا يا
ڇوڪريون شادي جي بوجھ اچن تي يا
گهريلو معاملي جي ڪري پوِء پنهنجي
زندگي جو انت آڻي ٿا ڇڏين . اهڙن
معاملن تي نظر رکي وڃي ته جيئن اهڙا
ٻيا واقعه اچي نه سگهن . اڪثر ڪري
کائوڙ ٿر تي جاگيردار يا قبضه داري
تمام گهڻي آهي ۽ هلي پئي اها به غريبن
جي ملڪيت تي قبضو ڪيو ٿو وڃي
جنهن ڳالھ ڪيو اربابن جي جيڪا تمام
گهڻو ظلم ڪيو آ کائوڙ جي ماروئڙن
غريبن تي جنهن جي ٻني تي قبضه ڪيا
ويا انهن کي دمڪايو ويو مارڻ جو
دمڪيون ڏنيون ويون پوِء غريب عوام
بيووس ٿي مجبورن پنهنجي گهر اچي
چئو طرف ڏسن ٿا اداسي اداس هوندا
آهن اي! قانون جا رکوالو ڪجھ هن
کائوڙ مائروڙن تي رحم ڪيو انهن سان
انصاف ڪيو انهن جو حق وٺرائي ڏيو
غريبن سان انصاف ڪيو جنهن پنجي
ديس وطن ۾ سکه سان رهي سگهن اي !
قانون جا رکھوالو ٿوڙي نظر کائوڙ ٿر
جي ماروئڙن تي وجهو جيئن غريب
سکه جو ساھ کڻن ۽ آزادي جي زندگي
گذارين.
